________________
बोधप्राभतं ।
९३
श्रद्धानलक्षणं तीर्थ भवति । संयम इन्द्रियाणां मनसश्च संकोचनं पृथिव्यप्तेजोवायुवनस्पतिकायस्थावरजीवरक्षणमविराधनं । द्वीन्द्रियादिपंचे. न्द्रियत्रसजीवदयाकरणं कचित्प्रमाददोषेण विराधनायां शास्त्रोक्तप्रायश्चित्तकरणं संयम उच्यते सोऽपि संसारसमुद्रतारकत्वात्तीर्थ भवति । तप इच्छानिरोधलक्षणं द्वादशविधं तत्वार्थमोक्षशास्त्रनवमाध्याये विस्तरेण निरूपितत्वाज्ज्ञातव्यं । ज्ञानं च तीर्थ भवति । तं तित्थं जिणमग्गे तजगत्प्रसिद्धं निश्चयतीर्थप्राप्तिकारणं मुक्तमुनिपादस्पृष्टं तीर्थ ऊर्जयन्तशत्रुञ्जयलाटदेशपावागिरि-आभीरदेशतुंगीगिरिनासिक्यनगरसमीपवर्तिगजध्वजगजपंथसिद्धकूटतारापुरकैलासाष्टापद चम्पापुरीपावापुरवाणारसीनगरक्षेत्रहस्तिनागपत्तनसम्मेदपर्वतसह्याचलमेदगिरिहिमाचलऋषिोगेरिअयो. ध्याकौशाम्बीविपुलगिरिवैभागिरिरूप्यगिरिसुवर्णागरिरत्नगिरिशौर्यपुरचूलाचलनर्मदातटद्रोणागिरिकुन्थुगिरिकोहि कशिलागिरिजम्बूकवनचलनानदीतटतीर्थकरपंचकल्याणस्थानानि चेत्यादिमार्गे यानि तीर्थानि वर्तन्ते तानि कर्मक्षयकारणानि वन्दनीयानि ये न वन्दन्ते ते मिथ्यादृष्टयो ज्ञातव्याः । तीर्थभ्रमणं विनाऽनन्ते संसारे भ्रमिष्यन्ति-अनुमोदनाच्च तं तरन्ति । उक्तं च पूज्यपादेन भगवता
इक्षोर्विकाररसपृक्तगुणेन लोके
पिष्टोऽधिकं मधुरतामुपयाति यद्वत् । तद्वच्च पुण्यपुरुषैरुषितानि नित्यं
जाताने नि जगतामिह पावनानि ॥१॥ जिनमार्गबाह्यं यत्तीर्थ जलस्थानादिकं तन्न माननीयं तत्किं ? गंगायमु. नांसरयूनर्मदातापीमागधीगोमतीकवितीरवस्यागंभीराकालतोयाकौशिकी. कालमहीतोग्वाऽरुणानिभुरालोहित्यसमुद्रकन्धुकाशोणनदबीजामेखलोदुम्बरीपनसात-साप्रभृशाशुक्तिमतीपंपासरःछत्रवतीचित्रवतीमाल्यवर्तीवेणु
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
