________________
अब हम याज्ञवल्क्य कृत स्मृति के आधार से इस विषय का विशेष निरूपण करेंगे।
काम्यव्रत ब्रह्मयज्ञादि का फल निरूपण करते हुए याज्ञवल्क्य कहते हैं। "मधुना पयसा चैव, स देवांस्तपयेद् द्विजः । पितृन्मधुघृताभ्यां च, ऋचोऽधीते च योऽन्वहम् ॥४१॥ यजूंषि शक्तितोऽधीते, योऽन्वहं स घृतामृतः । प्रीणाति देवानाज्येन, मधुना च पित स्तथा ॥४२॥ स तु सोमघतर्देवां-स्तपयेद् योऽन्वहं पठेत् । सामानि, तृप्तिकुर्याच्च, पितृणां मधुसपिया ॥४३॥ मेदसा तपयेद् देवानथर्वाङ्गिरसः पठन् । पित श्च मधु सर्पिभ्या, मन्वहं शक्तितोऽन्वहम् ॥४४॥ बाको वाक्यं पुराणं च, नाराशंसीश्च माथिकाः । इतिहासांस्तथा विद्याः, शक्त्याऽधीते च योऽन्वहम् ॥४॥ मांसक्षीरोदन मधु, तर्पणं स दिवौकसाम् । करोति तृप्तिं कुर्यच्च, पित णां मधु सर्पिषा ॥४६॥ ते तृप्तास्तपयन्त्येनं, सबकामफलैः शुभैः । यं यं क्रतुमधीते च, तस्य तस्याप्नुयात्फलम् ॥४७॥
“याज्ञवल्क्य स्मृति" पृ-१३-४ जो द्विज निरन्तर ऋग्वेद का अध्ययन करता है, वह दूध मधु से देवों का और मधु-घृत से पितरों का तर्पण करें ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
