________________
श्रीमत्पूज्यपादस्वामिविरचितः
एवं विमर्शति संयोगात्किमिति देहादिभिः संबंधादेहिनां किं फलं. स्यादित्यर्थः । तत्र स्वयमेव समाधत्ते
दुःखसंदोहभागित्वं संयोगादिह देहिनाम् । त्यजाम्येनं ततः सर्व मनोवाक्कायकर्मभिः ॥ २८॥ दुःखानां संदोहः समूहस्तद्भागित्वं देहिनामिह संसारे संयोगादेहादिसंबंधाद्भवेत् । यतश्चैवं तत एनं संयोगं सर्व निःशेषं त्यजामि । कैः क्रियमाणं, मनोवाक्कायकर्मभिर्मनोवर्गणाधालम्बनैरात्मप्रदेशपरिस्पंदैस्तैरेव त्यजामि । अयमभिप्रायो मनोवाक्कायान्प्रतिपरिस्पंदमानानात्मप्रदेशान् भा वतो निरुंद्धामि । तद्भेदाभेदाभ्यासमूलत्वात्सुखदुःखैकफलनिर्वृत्तिसंसृत्योस्तथा चोक्तं--
“ स्वबुद्धया यत्तु गृह्णीयात्कायवाक्चेतसा त्रयं ।
संसारस्तावदेतेषां तदाभ्यासेन निर्वृतिः ॥" पुनः स एवं विमृशति पुद्गलेन किल संयोगस्तदपेक्षामरणादयस्तद्व्यथाः कथं परिहियंत इति । पुद्गलेन देहात्मना मूर्त्तद्रव्येण सह किल आगमे श्रूयमाणो जीवस्य संबन्धोऽस्ति तदपेक्षाश्च पुद्गलसंयोग निमित्त जीवस्य मरणादयो मृत्युरोगादयः संभवंति । तद्यथा मरणादयः संभवति मरणादिसंबंधिन्यो बाधा । कथं, केन भावनाप्रकारेण मया परिह्रियते । तदभिभः कथं निवार्यत इत्यर्थः । स्वयमेव समाधत्ते;
न मे मृत्युः कुतो भीतिर्न मे व्याधिः कुतो व्यथा ।
नाहं बालो न वृद्धोहं न युवैतानि पुद्गले ॥ २९ ॥ न मे एकोऽहमित्यादिना निश्चितात्मस्वरूपस्य मृत्युः प्राणत्यागो नास्ति । चिच्छक्तिलक्षणभावप्राणानां कदाचिदपि त्यागाभावात् यतश्च मे मरणं नास्ति ततः कुतः कस्मात्मरणकारणात्कृष्णसादे तिर्भयं मम
१ विचारयति । २ सेवित्वं । ३ देहात्मनः । ४ संयोगापेक्षा । ५ पराभवः ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
___www.jainelibrary.org
