________________
इष्टोपदेशः।
३७
आरंभे तापकान्प्राप्तावतृप्तिप्रतिपादकान् ।
अंते सुदुस्त्यजान कामान् कामं कः सेवते सुधीः ॥ १७ ॥ को, न कश्चित् सुधीविद्वान सेवते इंद्रियप्रणालिकयानुभवति । कान्, भोगोपभोगान् । उक्तं च__ " तदात्त्वेसुखसंज्ञेषु भावेष्वज्ञोऽनुरज्यते ।
हितमेवानुरुध्यते प्रपरीक्ष्य परीक्षकाः । " कथंभूतान, तापकान् देहेंद्रियमनःक्लेशहेतून् । क, आरंभे उत्पत्त्युपक्रमे । अन्नादिभोग्यद्रव्य-संपादनस्य कृष्यादिक्लेशबहुतया सर्वजनसुप्रसिद्धत्वात् । तर्हि भुज्यमानाः कामाः सुखहेतवः संभूतिसेव्यास्ते इत्याह, प्राप्तावित्यादि । प्राप्तो इंद्रियेण संबंधे सति अतृप्तेः सुतृष्णायाः प्रतिपादकान् दायकान् । उक्तं च
“ अपि संकल्पिताः कामाः संभवंति यथा यथा ।
तथा तथा मनुष्याणां तृष्णा विश्वं विसर्पति ॥" तर्हि यथेष्ट भुक्त्वा तृप्तेषु तेषु तृष्णासंतापः साम्यतीति सेव्यास्ते इत्याह । अंते सुदुस्त्यजान भुक्तिप्रांते त्यक्तुमशक्यकान् । सुभुक्तेष्वपि तेषु मनोव्यतिषंगस्य दुर्निवारत्वात् । उक्तं च
" दहनस्तृणकाष्ठसंचयैरपि तृप्येदुदधिर्नदीशतैः ।
ननु कामसुखैः पुमानहो बलवत्ता खलु कापि कर्मणः ॥ अपि चकिमपीदं विषयमयं विषमतिविषमं पुमानयं येन ।
प्रसभमनुभूय मनो भवे भवे नैव चेतयते ॥" ननु तत्त्वविदोपि भोगानभुक्तवंतो न श्रूयंत इति कामान् कः सेवते १ तत्कालं । २ उत्पत्ति ३ । संबंधस्य । ४ बलात्कारेण ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
