________________
२४८
भक्तामरच्छायास्तोत्रम्
बुद्धोऽसि बोधतोऽशेष - शङ्करत्वाच्च शङ्करः । ध्याता तीर्थकरत्वात् त्वं व्यक्तेस्त्वं पुरुषोत्तमः ॥ २५ ॥ नमस्ते दुःखकक्षा !, नमस्ते भूमिभूषण ! | नमस्ते परमेष्ठ्यात्मन् !, नमस्ते पापमोचन ! ॥ २६ ॥ स्थानान्तरमविन्दन्तो ( ? ), विश्वे त्वामागता गुणाः । आश्रयानन्त्यतैस्त्वं, दोषैः स्वप्नेऽपि नादृतः ॥ २७ ॥ अशोकं समया रूप - मुद्दीप्ति तव भासते । घनाघनघटापार्श्वे, यथा बिम्बं विवस्वतः || २८ ॥ मणिसिंहासने देहः, स्वर्णवर्णो विभाति ते । उदयाचलमूनींव, विमानं भासुरं रवेः ॥ २९ ॥ वपुर्विभ्राजते गौरं, चलच्चामरचारु ते । प्रोद्गच्छज्झरधारेव, तटी काञ्चनभूभृतः ॥ ३० ॥ मुक्ताजालततश्रीकं, तापघ्नं शशिसुन्दरम् । छत्रत्रयं ध्वनयति, त्रैलोक्येश्वरतां तव ॥ ३१ ॥ मेराभिनवहेमाब्ज - कान्त्यच्छनखरोचिषोः । न्यासे त्वत्पदयोर्देवा, न्यस्यन्ति नलिनीवनम् ॥ ३२ ॥ इत्थं यथोपकारात्मा त्वं श्रीमान् न तथाऽपरः । तरणेर्यादृशं भाग्यं, ग्रहाणां नैव तादृशम् ॥ ३३ ॥ दानसौरभमत्तालि - झङ्काररवकोपितम् । आयान्तमपि वीक्ष्येभं, त्वदीयो न हि शङ्कते ॥ ३४ ॥ करजैर्भिन्नमातङ्ग - कुम्भमुक्ता वहन्नपि ।
नाक्रामति भवद्दासं, केशरी कीलितक्रमः ॥ ३५ ॥ क्षयोषैर्बुधसङ्काशः, प्रोत्स्फुलिङ्गो दवानलः । निजिघानिव विश्वस्य, भवन्नाम्ना प्रशाम्यति ॥ ३६ ॥
किञ्चिदपि करोतीति भकर्ता, स्वार्थे कः अकर्तृकस्तम् । अनेन नैयायिका अधः क्रियन्ते तेषां हि भुवनोदरस्य बुद्धिमस्कर्तृकत्वात् । तथा तद्भावतः- तत्त्वतः अव्ययितः - अक्षयित इति तद्भावाव्ययितस्तम्, उत्पादव्ययधौव्ययुक्तत्वात् । अनेन बौद्धानां तिरस्कारः, यतस्ते क्षणक्षयिणमात्मानं मन्यन्त इति । तथा सन्तं विद्यमानं, निजापेक्षयेत्यर्थः । अनेन चार्वाकश्ववितः, तत्र हि सर्वथाऽध्यात्मनोऽसत्वात् । रागादिशत्रूणां जेता जिनस्तम् । इह स्याद्वादोपलक्षणं सम्मा• नितं ततः ।
Jain Education International
१ आश्रयाः - स्थानानि ते हरि-हरादयस्तेषामानन्त्यम् - अनन्तता ततो दृप्ता - गर्विता आश्रयानन्त्यहप्तास्तैः कृत्वा प्रभुः कदाचिदपि न विलोकितोऽसीति । यो बहुभिर्मान्यते स चैकमभिप्रायविपरीतमवगणयतीति न्यायः ।
२ उपकार एव आत्मा-स्वरूपं यस्यासौ उपकारात्मा । यथा स्वं लक्ष्मीवान् तथा नापरे इति । यथा हि सूर्यः प्रकाशतः परोपकारी तथा ग्रहाः प्रकाशवन्तोऽपि न हि परोपकारिणो भवन्तीति । ३ ( उषर्बुधः - अनलः) ।
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org