________________
श्रीभावप्रभरिकृतम् भणितः । कुविन्देन निजसुकृतं कथितम् । कृष्णेन तत्सुकृतं सभायां प्रकटीकृतम् । तथाहि
"जेण रत्तफणो नागो, वसंतो बयरीवणे । आहउ पुढविसत्थेण, वेमई नाम खत्तिओ ॥१॥-अनु० जेण घोसवती सेणा, वसंती कलसीपुरे। निरुद्धा वामहत्थेण, वेमई नाम खत्तिओ ॥२॥-, जेण चक्कुक्खया गंगा, वहंती कलुसोदगं । । धारिया वामपाएण, वेमई नाम खत्तिओ ॥ ३॥"
१ कथय त्वया किं सुकृतं कृतमिति । २ एतद् ज्ञायते त्रिषष्टिशलाकापुरुषचरित्र(प० ८, स. १०)गतैर्निम्नलिखितपयैः---
बभाषे वीरकोऽप्येवं, बदरीस्थो मया पुरा। कृकलासोऽश्मना हत्वा, पातितश्च मृतश्च सः ॥ २२२ ॥ रथाङ्गकृतरेखायां, मार्गे तोयं वहन मया। सृतं वामाजिणाऽऽक्रम्य, तच्च दूरमपासरत् ॥ २२३ ॥ वस्त्रपटघटस्यान्तः, प्रविष्टा मक्षिका मया ।
द्वारे वामकरं दत्वा, रणन्त्यो विस्ताश्चिरम् ॥ २२४ ॥ ३ सन्तुल्यतां यदुक्तं त्रिषष्टिशलाकापुरुषचरित्रे (प०८, स०१०)
"येन रक्तस्फटो नागो, निवसन् बदरीवने । निजघ्ने भूमिशस्त्रेण, वेमतिः क्षत्रियो ह्ययम् ॥ २२७ ॥ चक्रोत्खाता येन गङ्गा, वहन्ती कलुषोदकम् । . धारिता वामपादेन, वेमतिः क्षत्रियो ह्ययम् ॥ २२८॥ येन घोषवती सेना, वसन्ती कलसी(शी?)पुरे।।
निरुद्धा वामहस्तेन, वेमतिः क्षत्रियो ह्ययम् ॥ २२९ ॥" अनेन ज्ञायते पद्यत्रयस्य तात्पर्यम् । एतच्छाया तु यथा
येन रक्तस्फटो नागो वसन् बदरीवने । आहतो भूमिशस्त्रेण वेमति म क्षत्रियः ॥ येन घोषवती सेना वसन्ती कलशीपुरे। निरुद्धा वामहस्तेन वेमतिर्नाम क्षत्रियः ॥ येन चक्रोत्खाता गङ्गा वहन्ती कलुषोदकम् ।
धारिता वामपादेन वेमतिर्नाम क्षत्रियः ॥ ४ इदं पद्यत्रितयं वर्तते आवश्यकसूत्रस्य वन्दनाध्ययनस्य श्रीहरिभद्रसूरिकृतटीकायां (५१४तमे पत्राङ्के), परन्तु न तत्र केवलं द्वितीयतृतीयपद्ययोर्विनिमयः पाठभेदाश्च । ते एवम् –'रत्तसिरो', 'पाडिओ', 'घोसवई', 'धारिया', 'कलुसोदय', 'धारिया' ।
एतच्छायाकारैः 'वे मईनाम'पदस्य 'वै मतिर्नाम (स उत्कृष्टः)' 'चकुक्खया'पदस्य च 'चक्रोक्षता' इति प्रतिसंस्कृतमसूचि।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org