Page Text
________________
श्रीमदराजचन्द्र जैनशास्त्रमालायाम् । अत्र मुक्तावस्थस्यात्मनो निरुपाधिस्वरूपमुक्तम्
कम्ममलविष्पमुको उड्ढं लोगस्स अंतमधिगता । सो सव्वणाणदरिसी लहदि सुहमणिदियमणतं ॥२८॥
कर्ममलविप्रमुक्त ऊर्ध्व लोकस्यांतमधिगम्य ।
स सर्वज्ञानदर्शी लभते सुखमतीन्द्रियमनंतम् ॥ २८ ॥ आत्मा हि परद्रव्यत्वात्कर्मरजसा साकेल्येन यस्मिन्नेव क्षेणे मुच्यते तस्मिन्नेवोर्ध्वगमन स्वभावत्वाल्लोकांतमधिगम्य परतो गतिहेतोरभावादवस्थितः केवलदज्ञानदर्शनाभ्यां स्वरूपभृतत्वादमुक्तोऽनंतमतीन्द्रियं सुखमनुभवति । मुक्तस्य चास्य भावप्राणधारणलक्षणं जीवत्वं. चिद्रपलक्षणं चेतयितृत्वं. चित्परिणामलक्षणं उपयोगः, निर्वतिर्तसमस्ताधिकारशक्तिमात्रं प्रभुत्वं, समस्तवस्त्वसाधारणस्वरूपनिवर्तनमात्रं कर्तृत्वं, स्वरूपभूतस्वातन्त्र्यलक्षणसुखोपलम्भरूपं भोक्तृत्वं, अतीतानंतरशरीरपरिमाणावगाहपरिणामरूपं देहमात्र त्वं, उपाधिसंबंधविविक्तमात्यन्तिकमूर्तत्वं । कर्मसंयुक्तत्वं तु द्रव्यभावकर्मविप्रमोक्षान्न भवत्येव द्रव्यकर्माणि हि पुद्गलस्कंधा भावकर्माणि तु चिद्विवर्ताः । विवर्तते हि चिच्छक्तिरनादिज्ञानावरणादिकर्मसंपर्ककूणितप्रचारा परिच्छेद्यस्य विश्वस्यैकदेशेषु क्रमेण व्याप्रियमाणा । यदा तु ज्ञानावरणादिकर्मसंपर्कः प्रणश्यति तदा परिच्छेद्यस्य विश्वस्य सर्वदेशेषु युगपद्व्याधर्माणां व्याख्यानं घटत इति ज्ञापनार्थ जीवसिद्धिपूर्वकत्वेन मतांतरनिराकरणसहितमधिकारनक्कमुपदिष्टमिति नास्ति दोषः ॥२७॥ एवमधिकारगाथा गता । अथ मोझसाधकत्वप्रभुत्वगुणद्वारेण सर्वज्ञसिद्धयर्थे मुक्तावस्थस्यात्मनः केवलज्ञानादिरूपं निरुपाधिस्वरूपं दर्शयति;कम्ममलविप्पमुक्को द्रव्यकर्मभावकर्मविप्रमुक्तः सन् उड़ लोगस्स अंतमधिगता ऊर्ध्वगतिस्वभावत्वाल्लोकस्यांतमधिगम्य प्राप्य सो सव्वणाणदरिसी परतो धर्मास्तिकायाभावात्तत्रैव लोकाग्रे स्थितः सन् सर्वविषये ज्ञानदर्शने सर्वज्ञानदर्शने ते विद्यते यस्य स भवति सर्वज्ञानदर्शी । लेना ॥२७॥ आगे मोक्षमें विराजमान जो आत्मा, उनका उपाधिरहित शुद्ध स्वरूप कहा जाता है;-[ "य" ] जो जीव [ कर्ममलविषमुक्तः ] ज्ञानावरणाविरूप द्रव्यकर्म भावकर्म से सर्व प्रकारसे मुक्त हुआ है [ सः ] वह [ सर्वज्ञानदर्शी ] सबका देखने जाननेवाला शुद्ध जीव [ ऊवं ] ऊंचे ऊर्ध्वगतिस्वभावसे [ लोकस्य अंतं ] तीन लोकसे ऊपर सिद्ध क्षेत्रको [ अधिगम्य ] प्राप्त होकर [ अतीन्द्रियं ] सविकार पराधीन इन्द्रिय
१ द्रव्यभावरूपेण. २ समये. ३ सत्तासुखबोधचैतन्यलक्षणं. ४ रचितः ५ विस्तार. ६ पर्यायाः ७ व्याधुट्टन करोति. ८ संकोचित. ९ शेयस्य ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 002941 |
| Book Title | Panchastikaya |
| Original Sutra Author | Kundkundacharya |
| Author | |
| Publisher | Shrimad Rajchandra Ashram |
| Publication Year | 1969 |
| Total Pages | 294 |
| Language | Sanskrit, Hindi |
| Classification | Book_Devnagari & Philosophy |
| File Size | 18 MB |