Sandesha Rasaka

SR No.: 002918
Original Sutra Author: N/A
Author: Abdul Rahman, Jinvijay, H C Bhayani
Publisher: Bharatiya Vidya Bhavan
Publication Year: 1945
Total Pages: 282
Language: Sanskrit, English
Classification: Book_Devnagari & Literature
File Size: 17 MB

Page 160

२-६ ]
सन्देश रासक
तह तणओ 'कुलकमलो पाइयकव्वेसु गीयविसयेसु । अद्दहमाणपसिद्धो 'संनेहयरासयं रइयं ॥ ४ ॥ पुव्वच्छेयाण णमो सुकईण 'य सदसत्यकुसलाण । "तियलोए मुच्छंद' जेहिँ कयं जेहि" णिहिदूं ॥ ५ ॥ "अवहट्टय - सक्कय- पाइयंमि" पेसाइयंमि" भासाए । लक्खणछंदाहरणे "सुकइत्तं भूतियं" जेहिं ॥ ६॥
14
1 A कुलि° । 2 A पाईय° | 3 C विसएसु । 4 B संनेहरा ; C संन्नेहइ° | 5 A रईयं । 6 B नमो | 7 Cण इ । 8 A तिअ° | 9 C सच्छंद | 10 B जे निद्दिद्वं । 11 B अवहट्टइसकइ पाइयाई पेसाइयाण । 12 A पाइयं च। 13 C पेसाइयाइं । 14 C सकवित्तं । 15 C भूखिय° ।
[ टिप्पनकरूपा व्याख्या ]
[ ४ ] तस्य- मीरस्य तनयः, कुले कमल इव कुलकमलः, प्राकृतकाव्येषु गीतविषयेषु, प्रसिद्धः - लब्धरेख : ' अब्दुल रहमान नामा अभूत् । तेन सन्देशानां रासकः नामाऽपभ्रंशग्रन्थः कृतः ॥ ४ ॥
[५] कविः स्वस्वरूपमुक्त्वाऽनौद्धत्ये [ न ] पूर्व्वकवीन् नमस्कारपूर्वे व्यावर्णयनाह - 'पुन्वच्छेयाण ० ' - पूर्वच्छेकेभ्यः सुकविभ्यश्च नमोऽस्तु । कीदृशेभ्यश्छेकेभ्यः कविभ्यश्च शब्दशास्त्रकुशलेभ्यः । यैस्त्रिलोके = स्वर्ग-मृत्यु - पातालरूपे । स्व (सु)च्छन्दुम् - स्व (सु) छन्दो विद्यते यस्मिन् तत् स ( स ) च्छन्दं शास्त्रं कृतम् । यैश्च निर्दिष्टं सो (शो) धितमित्यर्थः । अतः कविभिः कृतं पण्डितैः सो( शो ) धितम् ॥ ५ ॥
[६] अपभ्रंश' - संस्कृत - प्राकृत- पैशाचिकादिचतुर्भिर्भाषाभिः, यैः' कवित्वं कृतम्, लक्षण-च्छन्द आभरणाभ्यां तच्च विभूषितम्, तेभ्यो नमः ॥ ६ ॥
[ अवचूरिका ]
茶
[ ४ ] तस्य -: - मीरसेनस्य तनयः कुलकमल: प्राकृतकाव्ये गीतविषयेषु भोगेषु च प्रसिद्धो लब्धरेखो अब्दुल रहमानोऽभूत् । तेन सन्देशरासकं ' [ नाम ] शास्त्रं कृतम् ॥
[५] पूर्व छेकेभ्यः सुकविभ्यश्च नमोऽस्तु । कीदृशेभ्यः शब्दशास्त्रकुशलेभ्यः । त्रिलोके यैः सुच्छन्दःशास्त्रं कृतम् । यैश्व निर्दिष्टं, 'शोधितं, प्रवर्त्तापितम् ॥
पण्डित-कव्य [रं] वरं कृतं मयूरेण यथा -
सूर्णमानीयतां चूर्ण, पूर्णचन्द्रनिभानने । कवये बाणभट्टाय, पण्डिताय च दण्डिने ॥ १ ॥
[६] अपभ्रंश-संस्कृत- प्राकृत-पैशाचिकभाषया सुकवित्वं शोभनं काव्यं यैः कृतम् । अन्यच लक्षण - छन्द- आभरणाभ्यां भूषितं मण्डितं च ॥
1 रेषः । 2 संदेसा । 3 रासकं । 4 भ्रंशः । 5 ये । 6 राजकं 1 7 योश्चितं ।