Bhadrabahu Samhita

SR No.: 002917
Original Sutra Author: Bhadrabahuswami
Author: A S Gopani
Publisher: Bharatiya Vidya Bhavan
Publication Year: 1949
Total Pages: 150
Language: Hindi, English
Classification: Book_Devnagari & History
File Size: 13 MB

Page 72

४, ३२-३९, ५, १-१२ ]
पश्र्चम अध्याय
३२
३३
३४
1
३५
समन्ताद् वेष्टते यस्तु मुच्यते च मुहुर्मुहुः । सङ्ग्रामं तत्र जानीयाद् दारुणं पर्युपस्थितम् ॥ यदा ग्रहमवच्छाद्य परिवेषः प्रकाशते । अचिरेणैव कालेन सैंडलं* तत्र जायते ॥ यदि राहुमपि प्राप्तं परिवेषो रुणद्धि चेत् । तदा सुवृष्टिजनीयाद् व्याधिस्तत्र भयं भवेत् ॥ पूर्वसंर्थ्यां नागराणामागन्तूनां च पश्चिम । अर्धरात्रेषु राष्ट्रस्य मध्याह्ने राज्ञ उच्यते ॥ धूमकेतुं च सोमं च नक्षत्रं च रुणद्धि हि । परिवेषो यदा राहुं तदा यात्रा न सिद्ध्यति ॥ यदा तु प्रह-नक्षत्रे परिवेषो रुणद्धि हि । अभावस्तस्य देशस्य विज्ञेयः पर्युपस्थितः ॥ त्रीणि यत्रं विरुध्यन्ते नक्षत्रं चन्द्रमा ग्रहः । त्र्यहार्दं वा जायते" वर्षं मासाद् वा जायते भयम् ॥ ३८ उल्कावत् साधनं ज्ञेयं परिवेषेषु " तत्त्वतः । लक्षणं संप्रवक्ष्यामि विद्युतां न्निबोधत ॥ ॥ इति नैर्ग्रन्थे भद्रबाहुके निमित्ते परिवेषोऽध्यायश्चतुर्थः ॥
३६
३७
३९
1
२
५
अथातः संप्रवक्ष्यामि विद्युतां" नामविस्तरम् । प्रशस्त वाऽप्रशस्त च यथावदनुपूर्वशः ॥ सौदामिनी च पूर्वा च कुम्भहेमोत्पला " शुभा । निरभ्र मिश्रकेशी च क्षिप्रगा चाशनिस्तथा" ॥ एतासां नामभिर्वर्षं ज्ञेयं कर्मभिरुक्तितः । भूयो व्यासेन वक्ष्यामि प्राणिनां पुण्यशालिनाम् ॥ स्निग्धानिग्धेषु चात्रेषु विद्युत् प्राच्यां जलावहा । कृष्णा तु कृष्णमार्गस्था वातवर्षावहीं भवेत् ॥ अथ रश्मिमती" स्निग्धा हरिता हरितप्रभा । दक्षिणा दक्षिणावर्त्ता" कुर्यादुदक संप्लव मैं ॥ || रश्मिमती” मोदिनी* भाति विद्युदपरदक्षिणे" । ** हरिता भाति रोमाचं" सोदक" पतियेद् बहु ॥ ६ अपरेण तु या विद्युश्चरते चोत्तरामुखी । कृष्णाभ्रसंस्थिती स्निग्धा साऽपि कुर्याज्जलागमम् ॥ अपरोत्तरा तु या विद्युत् मन्दतोया हि सा स्मृता । उदीच्यां श्यामवर्णस्था रूक्षौ तु स तु" वर्षति ॥ ८ या तु पूर्वोत्तरा विद्युद् दक्षिण च पलायते । चरत्यूर्ध्वं च तिर्यग् सा साऽपि श्वेता जलावहा ॥ ९ Heart वाsपि स्निग्धा रश्मिमती भृशम् । सघोषा चाप्यघोषा च दिक्षु सर्वासु वर्षति ॥ १० शिशिरे चापि वर्षन्ति रक्ताः पीताश्च विद्युतः । SSनीलाः श्वेता वसन्तेषु न वर्षन्ति कथञ्चन ॥ हरिता मधुवर्णाश्च प्रीष्मे रूक्षश्च निश्चलाः । भवन्ति ता - गौरीश्च वर्षास्वपि " निरोधकाः ॥
७
48
११ १२
9
1ABD बध्यते । 2 C शीघ्रं । 3 C पर्युरुपस्थितम् । * C भयमाख्याति दारुणम् ॥ 4 A सङ्ग्रामं । + This stanza is thus found in C :- राहुणा वेयदासार्द्धं परिवेषो रुणद्धि हि । तदा भ्रष्टं विजानीयाद्वाधिमत्र भयं भवेत् ॥ + C नागरात्पूर्वसंध्या । 5A ° संख्या । 6 A पश्चिमः; C पश्चिमं । 8 This line and the next line also are not found in C and D. 7 A राज्ञः । 8 A नक्षत्रं । 9AB यात्रा । 10 A यहा; B अहात् । 11 A B विजायते । T This stanza is not found in B. 12 A परिवेषो तु । $ C. लक्षणं तं निबोधत ॥ 13-14 A विद्युतान् । 15 B परिवेषो
३
४
I
मरणो नाम । 16BD विद्युता । 17 C प्रशस्तान्; D प्रशस्तम् । 18 C अप्रशस्तान् ; D अप्रशस्तम् । 19 B अनुपूर्व सः । 20-22 ABD कुमुदोत्पलनिभा । 23 C चिरभ्रा । 24 C त्रासिनी । 25A स्थिता; C था । 26 B C D कर्म । 27 B C D निरुक्तितः । 28 B C पापजाम्; D पंकजा । 29 C महा D हर्षावहा । 30 A B °गता; C वती । 31 C वर्त्ती । 32 A B संभवा । || C सुरश्मिकनकाभावे । 38 Bवती । 34BD मेदिनी । 35 B विद्युतापदक्षिणे; C विद्युदापरदक्षिणा; D विद्युदपरदक्षिणा । ** C हरितां तां प्रभासेत् । 36 B रोमाञ्च; D रोमाञ्चा । 37 D सादिकं । 38 B पतयेत्; C पावयेत् । 89 BCD बहुम् । 40 A C अरुणोदये। 41 BD संश्रिता । 42 A जलागमः । tt C नपरोत्तरा मंदतोया अहिता सा विधीयते । 43BD सार्व; C सर्व । 44 A तक्षात् । 45-46 D These two words are missing. 47 A दक्षिणं । 48 D not found tt A वार्द्धमथाऽल्पापि । §§ C हेमन्ते ताम्रवर्णास्तु तडितो निर्जलाः स्मृताः ॥ This and the following stanza are not found in C. 49 A तक्षा । 50 Darar 51 D गोरा । 52 A B श्रपि ।