Disclaimer: This translation does not guarantee complete accuracy, please confirm with the original page text.
Other Ārya scriptures are also considered to be in a period of non-study. But because the Jain Āgamas are all-knowing, divinely ordained, and possess the knowledge of the sounds of the universe, their period of non-study is also mentioned in the Āgamas. For example:
"Ten types of celestial non-study are declared, namely: meteor showers, fire in the sky, thunder, lightning, earthquake, sacrificial post, Yaksha fire, smoke, dust, and dust storms. Ten types of worldly non-study are declared, namely: bones, flesh, blood, impurity, cremation ground, lunar eclipse, solar eclipse, falling, royal war, and worldly death." *Sthānāṅgasūtra* 10.714.
(Translation) "It is not appropriate for the liberated ones or those who are on the path of liberation to study on the four great new moon days, namely: Āṣāḍha new moon, Indra new moon, Kārttika new moon, and the new moon of the summer solstice. It is not appropriate for the liberated ones or those who are on the path of liberation to study during the four twilight periods, namely: dawn, dusk, midday, and midnight. It is appropriate for the liberated ones or those who are on the path of liberation to study during the four periods of time, namely: morning, afternoon, evening, and early morning." *Sthānāṅgasūtra* 4.2.285.
________________
अन्य आर्ष ग्रन्थों का भी अनध्याय काल माना जाता है । किन्तु जैनागमों के सर्वज्ञोक्त, देवाधिष्ठित तथा स्वरविद्यासंयुक्त होने के कारण इनका भी अनध्याय काल आगमों में वर्णित है । यथा
"दसविधे अंतलिक्खिते असज्झाइए प. तं.-उक्कावाते, दिसिदाघे, गज्जिते, विज्जते, निग्घाते, जूयते, जक्खालित्ते, धूमिता महिता, रत उग्घाते । दसविहे ओरालिते, असज्झातिते, प. तं. अट्ठिमंसं, सोणिते, असुतिसामंते, सुसाणसामंते, चंदोवराते, सूरोवराते, पडणे, रायवुग्गहे, उवस्सयस्स अंतो ओरालिए सरीरगे ।” स्थानांगसूत्र स्थान १० सू० ७१४ ।
(छाया) दशविधं आन्तरिक्षकं अस्वाध्यायिक प्रज्ञप्तं, तद्यथा-उल्कापातः, दिग्दाहः, गजितं, विद्युत्, निर्घातः, यूपकः, यक्षादीप्ते, धूमिता, महिता, रजउद्धातः । दशविधः औदारिक: अस्वाध्यायिकः प्रज्ञप्तः, तद्यथा-आस्थिमांस-शोणितानि अशुचिसामन्तं श्मशानसामन्तं चन्द्रोपरागः सूरोपरागः पतनं राजविग्रहः उपाश्रयस्यान्ते औदारिकं शरीरकं । तथा च पाठ:___ "नो कप्पति निग्गंथाण वा निग्गंथीण वा चउहिं महापाडिवएहिं सज्झाएं करित्तए, तं जहा आसाढपाडिवए, इन्द-महपाडिवते कत्तिएपाडिवए, सुगिम्ह पाडिवए, णोकप्पइ निग्गंथाण वा निग्गंथीण वा चउहिं संझाहिं सज्झायं करेत्तए, तं पढिमाते पच्छिमाते, मज्झण्हे, अड्ढरत्ते, कप्पइ निग्गंथाण वा निग्गंथीण वा चाउकालं सज्झायं करेत्तए तं-पुव्वण्हे अवरण्हे पओसे पच्चूसे ।" __ स्थानांगसूत्र स्थान ४ उद्देश २ सू. २८५
(छाया) नो कल्पते निर्ग्रन्थानां वा निर्ग्रन्थीनां वा चतुर्भिः महाप्रातिपद्भिः स्वाध्यायं कर्तुम् । तद्यथा-आषाढ़ीप्रतिपदः, इन्द्रप्रतिपदः, कार्तिकप्रातिपदः, सुग्रीष्मप्रतिपद:? नो कल्पते निर्ग्रन्थानां निर्ग्रन्थीनां चतुर्भिः सन्ध्याभिः स्वाध्यायं कर्तुम् । प्रथमायां पश्चिमायां मध्याहने, अर्धरालौ, कल्पते निर्ग्रन्थानां निर्ग्रन्थीनां चतुष्काले स्वाध्याय कर्तुम् । तद्यथा पूर्वाहने अपराहने, प्रदोषे, प्रत्यूषे ।
4
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org