Lilavai

SR No.: 002796
Original Sutra Author: N/A
Author: A N Upadhye
Publisher: Bharatiya Vidya Bhavan
Publication Year: 1966
Total Pages: 500
Language: Sanskrit, Hindi, English
Classification: Book_Devnagari & Literature
File Size: 15 MB

Page 125

७ि१
कोऊहल-विरइया आलिहियइ' जो वम्मह-णिमेणे णिय-वास-भवण-भित्तीसु । लैंडह-विलयाहिँ णह-मणि-किरणारुणियम्ग-हत्थेहिं ॥ ७१ हियए चेये विरायति सुंइर-परिचिंतिया वि बँकईण । जेण विणा दुहियाण व मणोरहा कन-विणिवेसा ॥ ७२ इय तस्स महा-पुहँईसरस्स इच्छा-पहुत्त-विहवस्स । कुसुमसराउह-दूओं व आगओ सुयणु महु-मासो ॥ ७३ पत्थाणं पढमागय-मलेयाणिल-पिसुणियं वसंतस्स। बहुलच्छलंत-कोइलरवेण साहति व वणाई ॥ ७४ "गहिऊण चूय मजरि" कीरो परिभमइ पत्तला-हत्थो । ओसरसु सिसिर-णरवइ पुहई लद्धा वसंतेण ।। ७४ * १
शरीरास्ते यत्प्रतापवह्निविच्छुरिता इव रेजुरित्यर्थः ॥ ७० ॥ ७१) आलिहियइ- यः श्रीशालवाहनः नृपो नखमणिकिरणारुणिताग्रहस्ताभिर्लटभवनिताभिः प्रधाननायिकाभिः मन्मथमिषेण कन्दर्पव्याजेन निजवासभवनभित्तिषु आलिख्यते चित्र्यते । तस्य लोकाति
शायि सौन्दर्यमुक्तम् । 'वनिताया विलया' [हैम० ८-२-१२८] इति विलया ॥ ७१ ॥ १५७२) हियए चेय-हे सुतनु हे सावित्रि येन नरेन्द्रेण विना कवीनां प्रबन्धविधायिनां परिचिन्तिता मनसि धृता अपि काव्यविनिवेशा हृदय एव विलीयन्ते इति । क इव । दुःखितानां मनोरथा इव। दरिद्राणां ह्यभिलषितानि चिरं चिन्तितान्यपि मनस्येव मजन्ति । तदुक्तम् ।
उन्नम्योन्नम्य तत्रैव दरिद्राणां मनोरथाः ।
पतन्ति हृदये व्यर्था विधवास्त्रीस्तना इव ॥ एतावता तस्य मनोरथपथातिगदातृत्वमुक्तम् ॥ ७२ ॥ ७३) इय तस्स-इति तस्य महापृथ्वीश्वरस्य इच्छाप्राप्तविभवस्य मनीषितसंपदः । हे सुतनु कुसुमशरायुधदूत इव मधुमासो वसन्त आगतः अवतीर्णः ॥ ७३ ॥ ७४) पत्थाण-वनानि काननानि बहलोच्छलत्कोकिलरवेण प्रथमागतमलयानलपिशुनितं वसन्तस्य प्रस्थानं साधयन्तीव अत्रावतरणं कथयन्तीव ॥ ७४ ॥ ७४*१) गहिऊण-[गृहीत्वा चूतमञ्जरी कीरः परिभ्रमति पत्तलाहस्तः । अपसर शिशिरनरपते पृथ्वी लब्धा वसन्तेन] ॥ ७४४१ ॥
'P आलिक्खिजइ, B आलिहियइ. २ = मिषेण, P निपुण, J निभेण, B मिसेण. ३ = रम्य, P लडहं, JB लडह. J गुच्छेहि for हत्येहि (?), B हत्याहिं. " PB चिय, चेय. 'P विलायंति, J विरायति, B विलयायंति. *P सुइर, B सुयणु B हु for सु. = यथा दुःखिताना मनोरथाः तं अप्राप्य विलीयंते, B दुहियाण. "P मुहई', J पुहई, B पुहवीस. " B उवगउ for आगओ. १२ p यानिल, JB याणल. १३ B बकुलछ', [बहलुच्छ]. १४ This verse is found only in J. १५ [ मंजरि"]. ११J नरवइ.