Page Text
________________
धर्मोपदेशमालायाम् मङ्गलं तु जिनादीनां स्तुतिः । तत्र प्रथमगार्थया प्रकरणकारो विशिष्टवाक्प्रवृत्त्यर्थं श्रुतदेवतां विज्ञपयति स्म । द्वितीयगाथया तु जिनादीनामशेपविघ्नोपशान्तयेऽभिलषितार्थसिद्धये स्तुतिमाहेति समुदायार्थः । अधुनाऽवयवार्थोऽभिधीयते -सिध्यतां निप्पदातां ममापि, यथा प्राक्तनकवीनामित्यपिशब्दार्थः । हे श्रुतदेवि ! हे वारदेवि! तव स्मरणात् चिन्तनात , 5 सुन्दराऽत्यन्तप्रधाना, झटिति आशु, धर्मप्रधाना उपदेशा धर्मोपदेशाः, तेषां माला पद्धतिः, विमला निर्मला वाच्यादिगुणा यस्यां सा तथा । जगत्पताकेवोपमा । तस्यां गुणास्तन्तवः, तस्याः । प्रथमगाथाऽवयवार्थः १ । रागादिजेतारो जिनाः, सिद्धा निश्चितार्थाः, सूरय आचार्याः, उपाध्यायाः सूत्रदाः, साधवो मुनयः, श्रुतदेवता प्रवचनाधिष्ठात्री, संघः श्रमणादिश्चतुर्विधः, ज्ञानानि मत्यादीनि । जिनाश्च सिद्धाश्चेति द्वन्द्वः । एतानि स्तुत्वा धर्मोपदेशमालां भणामि ब्रवीमि श्रुतविधिनाऽऽगमानुसारेण नागमव्यतिरिक्तामिति भावः । द्वितीयगाथाऽवयवार्थः ॥ २ ॥ __ सांप्रतं धर्मोपदेशाः प्रोच्यन्ते । तत्रापि चतुर्विधधर्ममाश्रित्य प्रथमं दानधर्ममभिधित्सुराह -
कालोवयोगि संतं पत्ते पत्तंमि धम्म-सद्धाए । सव्वोवाहि-विसुद्धं धणो व देजाहि मुणि-दाणं ॥ ३ [ कालोपयोगि सेत् पात्रे प्राप्त धर्मश्रद्धया ।
सर्वोपाधि-विशुद्धं धन इव दद्यात् मुनिदानम् ॥३] कालः समयावलिका-मुहूर्तादि-लक्षणः, तत्रोपयोगोऽस्य दानस्य तत्तथा । सद विद्यमानं, पात्रे मुनौ, प्राप्ते आगते, धर्म-श्रद्धया, न बलाभियोगादिना, सर्वोपाधि-विशुद्धं सर्वविशेषण20 विशुद्ध द्विचत्वारिंशद्दोषरहितमित्यर्थः । उपाधेर्विशेषणम् । धन इव दद्यान्मुनिभ्यो दानं घृतादिना सर्वोपाधिविशुद्धं मुनिदानमिति । भावार्थः कथानकसमधिगम्यः । तँच्चेदम् -
~ [१. दाने धन-कथा] - दीवोदहि-कुलपवय-मज्झ-विरायंत-सासय-सरूवो।
अत्थि सुरसेल-सरिसो जंबुद्दीवो जिणिंदो छ । 25 तत्थ वि अवरविदेहं सग्ग-समं, अहव ताओ अमहियं तित्थयर-पाय-पंकयविभूसियं तं ख(खु)णय सग्गं ।
तत्थ य सुविभत्त-पागार-ट्टालय-गोपुर-देउल-धवलहरारामुजाण-विहारं खिइपइंडियं नाम नैयरं। जंच, संख-वयणं पिव महासत्ताहिटियं, पहाण-गुणाणुगयं च । रामायणं पिव रामाहिराम, सुवन्न-रयणुज्जलं च । सुगय-चयणं पिव धम्म॑कित्ति-सणाहं, ० विहाँहिट्टियं च । जिणिंद-वयणं पिव महापुरिस-चरियाणुगयं, मुप्पमत्थं च ।
१ ह. क. ज. थाया। २ ह. क. क्य । ३ क. ज. थयाव। ४ ज. मदा। ५ क. ज. संतं सत्। ६ क. भवो । ७ ज. तथे। ८ ज. तत्था । ९ज, ताउ। १. के. °37°। ११क. खइपय०. ज. खिपर। १२ क. नरयं । १३ क. 'णुगु। १४ ह. ज. धर्म'। १५ क. दिद्धि ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 002785 |
| Book Title | Dharmopadeshmala Vivaran |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jinvijay |
| Publisher | Singhi Jain Shastra Shiksha Pith Mumbai |
| Publication Year | 1949 |
| Total Pages | 296 |
| Language | Sanskrit, Hindi |
| Classification | Book_Devnagari & Religion |
| File Size | 18 MB |