________________
४
॥ आरंजसिधि॥
ये काळबळ कहे .बलिनोऽह्नि गुरु सितार्काः सदा बुधो निशि तु चन्मकुजमन्दाः। खदिनादिषु च सितासितपदहितयेषु शुजक्रूराः ॥ ३० ॥ अर्थ-गुरु, शुक्र अने रवि ए त्रण ग्रह दिवसे बळवान् बे, बुध रात्रि दिवस बळवान् , तथा चंज, मंगळ अने शनि ए त्रण ग्रहो रात्रिए बळवान् के. पोताना दिवसमां, पोताना वर्षमां, पोताना मासमां अने पोतानी काळहोरामां ते ते दिनादिकना स्वामीरूप ग्रहो बळवान् बे. ते अधिपति (स्वामी) आ प्रमाणे___“यस्य वारस्य मध्ये स्यात् शुक्लप्रतिपदो मुखम् ।
तन्मासेशः स विज्ञेयश्चैत्रे वर्षाधिपः पुनः॥१॥" ___ "जे वारना ग्रहमां शुक्ल प्रतिपद्नो प्रारंन होय ते ग्रह ते मासनो स्वामी होय ने, परंतु वर्षनो जे स्वामी होय ते चैत्र मासनो स्वामी होय बे."
वर्षनो स्वामी जाणवा माटे व्यवहारसारमां ा प्रमाणे बे."चैत्रादिमेषसंक्रान्तिकर्कसंक्रान्तिवासराः।
प्रतिवर्ष क्रमाज्ञया राजानो मंत्रिसस्यपाः ॥१॥" "चैत्र मासना पहेला वारने वर्षनो राजा ( स्वामी ) जाणवो, मेष संक्रांतिना वारने वर्षनो मंत्री जाणवो अने कर्क संक्रांतिना वारने वर्षनो सस्याधिप (धान्येश) जाणवो. एम दरेक वर्षे जाणवू.”
दिवसनो स्वामी ते दिवसनो वार ज जाणवो, अने काळहोराना स्वामी तो प्रथम कह्या बे ते जाणवा. आनुं फळ मुहूर्तसारमा कडं वे के
"वर्षमासाहोरेशैर्वृद्धिः पञ्चोत्तरा फले।" "वर्षनो स्वामी (ग्रह) आखा वर्ष सुधी एक पादनुं फळ एटले पांच वसा फळ श्रापे बे, मासनो स्वामी आखा माप्तमा दश वसा फळ आपे , दिवसनो स्वामी श्राखो दिवस पंदर वसा फळ आपे बे, अने होरानो स्वामी पोतानी होरामां पोताना वारना योगने सीधे पूर्ण एटले वीशे वसा फळ आपे ." शुक्लपदमां सौम्य ग्रहो बळवान् ने अने कृष्णपक्षमां क्रूर ग्रहो बळवान् बे.
।इति कालबलं । ३
हवे चेष्टावळ कदे .रविचन्डावुदगयने विपुल स्निग्धाश्च वक्रगाश्चान्ये । बलिनो युधि चोत्तरगा व्यर्केन्ऽयुताश्च चेष्टानिः॥३१॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org