Page Text
________________
८२
॥ आरंभसिद्धि ||
तेवा प्रकारनो उपयोग नथी एम सूचव्युं छे. केतुना स्थानना निर्णय माटे भुवनदीपकमांक वे के
"राहुचाया स्मृतः केतुर्यत्र राशौ नवेदयम् । तस्मात्सप्तमके केतू रादुः स्याद्यन्नवांशके ॥ १ ॥ तस्मादंशे सप्तमे स्यात्केतु (तो) रंशो नवांशकः ।”
"केतुने राहुनी बयारूप कहेलो बे, तेथी करीने राहु जे राशिमां होय रे राशिथी सामी राशिए केतु होय बे. वळी राहु जे नवांशकमां होय बे, तेथी सातमे नवांशे केतुनो नवांशक होय . आनो जावार्थ ए वे जे राशिना जेटलामा नवांशकमां राहु होय, ते राशिथी सातमी राशिना तेटलामा ज नवांशकमां केतु पण होय बे, परंतु राहुनी स्थिति - वाळा नवांशथी गणीए तो केतुनी स्थितिवाळो नवांशक सातमो ज श्रावे. जेमके मेषना पहेला मेष नामना नवांशकमां राहु होय त्यारे तुलाना पहेला तुला नामना नवांशमां केतु होय बे, तेथी मेष नामना नवांशथी गणतां तुला नामनो नवांश सातमो ज बे. वळ मेषना नवमा धन नामना नवांशमां राहु होय तो तुलाना नवमा मिथुन नामना नवांशमां केतु होय, तेथी धनुष ( धन ) नामना नवांशथी गणतां मिथुन नामनो नवांश सातमोज बे. इत्यादि
हवे मूळ श्लोकना उत्तरार्धनो अर्थ
प्रमाणे बे-शुक्र अने चंद्र स्त्रीरूपे बे, शनि बुध नपुंसक बे, अने बाकीना एटले रवि, मंगळ ने गुरु पुरुष बे. शनि ने बुध पण स्त्री जबे एम कोइ आचार्य कहे वे. चानुं फळ ए बे जे जन्मना विचारमां श्रथवा गयेली वस्तुना विचारमां जे ग्रह बळवान् होय तेने अनुसारे स्त्री विगेरे पोताना वर्गनो बोध थाय बे.
हवे ब्राह्मणादिक वर्णोना स्वामी कहे बे. - वर्णानां जीवसितौ १ रविजौमा २ विन्दु ३ रिन्दुज ४ चेशाः । संकरजानां तु शनिर्जीव १ सिता २ रें३ पुजाश्च ४ वेदानाम् ॥ २७ ॥
अर्थ - वर्णोनी मध्ये ब्राह्मणोना स्वामी गुरु ने शुक्र बे, क्षत्रियोना रवि ने मंगळ स्वामी बे, वैश्यन स्वामी चंद्र बे, अने शूघनो स्वामी बुध बे. संकरज एटले मूर्धावसि - कथी श्ररंजीने रथकार ( सुथार ) नी जाति सुधीना निघंटुमां कहेला तेर नेदोवाळी मिश्र जाति अर्थात् गमे तेवी वे जातिथी उत्पन्न थयेला माणसो संकर कद्देवाय बे, ते सर्वनो स्वामी शनि बे. ऋग्वेदनो स्वामी गुरु बे, यजुर्वेदनो स्वामी शुक्र बे, सामवेदनो स्वामी मंगळ बेने अथर्ववेदनो स्वामी बुध वे. यानुं फळ ए बे जे–गुरु विगेरेना उदय तथा अस्तमां ते ते वेदवाळाने सुख दुःखादिकनी प्राप्ति थाय बे.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 002765 |
| Book Title | Arambhsiddhi Lagnashuddhi Dinshuddhi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Udayprabhdevsuri, Haribhadrasuri, Ratshekharsuri |
| Publisher | Shravak Bhimsinh Manek |
| Publication Year | 1918 |
| Total Pages | 524 |
| Language | Sanskrit, Hindi |
| Classification | Book_Devnagari & Jyotish |
| File Size | 12 MB |