________________
मूलपद्यम् - महान्तस्तस्करा ये तु, तिष्ठन्तः स्वशरीरके। निजिता येन देवेन, महादेवः स उच्यते॥
अन्वयः -
'स्वशरीरके तिष्ठन्तः ये महान्तः तस्कराः येन देवेन निजिताः स तु महादेव: उच्यते' इत्यन्वयः ।
मनोहरा टीका -
स्वशरीरके स्वकीयं निजं यच्छरीरं, स्वार्थे कः तस्मिन् स्वशरीरके अर्थात्-निजदेहे। तिष्ठन्तः=स्थिताः वर्तमानाः । ये यत्प्रकाराः । महान्तः=बलवन्तो दुर्निर्माह्याः । तस्कराः =चौराः, इन्द्रियस्वरूपा तस्करा: "चौरस्तु प्रतिरोधकः । दस्युः पाटच्चरः स्तेनस्तस्करः पारिपन्थिकः” इति हैमः । अन्ये बाह्याः चौरास्तु धनधान्यादिकमेवापहरन्ति, किन्तु प्राभ्यन्तरिकास्तु सर्वस्वं दर्शनादिकमपहरन्ति । ते तस्कराः। येन यत् प्रकारेणाऽनन्तज्ञानादिमता संवरसंवृते न । देवेन =देवपदवाच्येन । निजिताः निगहिताः यो देवो जितेन्द्रियः संवरसंवृतश्चेति निष्कृष्टोऽर्थः । स तु स एव, महादेव उच्यते । बाह्यचौरजयवदाभ्यन्तरचौरजयो येन विहितः स महादेवः । महादेवेति ख्यातः सैव वीतरागः कथ्यतेति भावः, न तु अन्येव ।। ४ ।।
श्रीमहादेवस्तोत्रम्-१२
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
