Vaisheshika Sutram

SR No.: 002759
Original Sutra Author: N/A
Author: Jambuvijay
Publisher: Oriental Research Institute Vadodra
Publication Year: 1961
Total Pages: 360
Language: Sanskrit, Hindi
Classification: Book_Devnagari, Ritual_text, & Ritual
File Size: 19 MB

Page 291

अष्टमं परिशिष्टम् ।
२२१
Ends : इति समवायपदार्थः समर्थितस्तत्समर्थनायां च समर्थितेयं भट्टश्रीश्रीधरविरचितन्यायकन्दलीवृत्तिरिति ॥ .
अथ भट्टश्रीधरो ग्रन्थप्रशस्ति प्रस्तौति-सुवर्गेत्यादिपद्यैः । अक्षीणनिजपक्षेष्विति । अक्षीणनिजप्रतीतेषु विद्वत्सु इति यावत् । अच्छुकेति । अंभोकेत्यपि पाठः । षट्पदार्थहितामिति । तर्कपक्षे षड्भ्यः पदार्थेभ्यो द्रव्यगुणकर्मसामान्यविशेषसमवायेभ्यो हितां । द्वितीयपक्षे षट्पदार्थ भ्रमरार्थ हिताम् । श्रीपाण्डुदासेति 5 कायस्थस्याख्या। उपायं करोतीति, अत्रत्यं जल्पं तैरेवाथैः शब्दपरावर्तेन स्वग्रन्थान्तनिक्षिपति ततश्च मयेदं रचितमिति वक्तीत्यर्थः । पञ्चानामिति ब्रह्महत्यासुरापानस्तेयगुर्वङ्गनागमनतत्संसर्गाख्यानामिति न्यायकन्दलीप्रशस्तिः । श्रीप्रश्नवाहनकुले कोटिकनामनि गणे जगद्वन्ये । श्रीमध्यमशाखायां वंशे श्रीस्थूलिभद्रमुनेः ॥ १ ॥ गच्छे हर्षपुरीये श्रीमजयसिंहसूरिवरशिष्यः । षष्ठाष्टमतीव्रतपाः षड्विकृतित्यागसाहसिकः ॥ २ ॥ देव्याश्चक्रेश्वर्याः प्रतिपन्नः सुतः श्रुताब्धिगोविन्दः । श्रीअभयसूरिरभवन्निःसंगः सिद्धबहुविद्यः ॥ ३॥
त्रिभिर्विशेषकम् ।। परःसहस्त्रान् भूदेवान् यक्षं कडमडं च यः । प्रबोध्य मेडतपुरे वीरचैत्यमचीकरत् ॥ ४ ॥ श्रीगूर्जरेश्वरो दृष्ट्वा तीनं मलपरीषदम् । श्रीकर्णो विरुदं यस्य मलधारीत्यघोषयत् ॥ ५ ॥ नाथं सुराष्ट्रराष्ट्रस्य खंगारं प्रतिबोध्य यः। उजयन्ततीर्थपथं खिलीभूतमवीवहत् ॥ ६ ॥ यस्योपदेशान्निर्मुच्य चतस्रश्चपलेक्षणाः । प्रद्युम्नो राजसचिवश्चारित्रं प्रत्यपद्यत ॥ ७ ॥ श्रीहेमचंद्र इत्यासील्लूरिभूरिगुणः स तु । ग्रन्थलक्षविनिर्माता निर्ग्रन्थानां विशेषकः ॥ ८ ॥ प्रतियोव्य सिद्धभूववमुद्दण्डैः कनकदण्डकलसैर्यः । उत्तसितवान् परीतः स्वदेशपरदेशचैत्यानि ॥९॥ प्रतिवर्ष जीवरक्षामशीत्यहमशीत्यहम् । यस्योपदेशात् सिद्धेशस्ताम्रपत्रेव्वलीलिखत् ॥ १० ॥ श्रीश्रीवन्द्र मुनीन्द्रो विबुधेन्दुमुनिश्च तस्य वंश्यौ द्वौ । यौ लाटदेशमुद्रामुज्झित्वा जगृहतुर्दीक्षाम् ॥११॥ श्रीचन्द्रसूरिशियः श्रीमुनिचन्द्रः प्रभुः शुचिचरित्रः । चौलुक्धमानलनृपं वाग्मी प्रवाजयामास ॥ १२ ॥ तत्क्रमिको देवप्रभसूरिः किल पाण्डवायनचरित्रम् । श्रीधर्मसारशास्त्रं च निर्ममे सुकविकुलतिलकः ॥१३॥ तदीयसिंहासनसार्वभौ प्रसूरीश्वरः श्रीनरचन्द्रनामा । सरस्वतीलब्धवरप्रसादस्वैविद्यमुष्टिन्धयधीर्वभूव ॥१५॥ टिपनमनराघवशा किल टिपनं च कन्दल्याम् । सारं ज्योतिषममयः प्राकृतदीपिकामपि च ॥१५॥ : तस्व गुरोः प्रियशियः प्रभुनरेन्द्रप्रभा प्रभावाढयः । योऽलङ्कारमहोदधिमकरोत् काकुत्स्थ केलिं च ॥१६॥..
..... राजानः प्रतिबोधिताः कति कति ग्रन्थाः स्वयं निर्मिताः
वादीन्द्राः कति निर्जिताः कति तपांस्युग्राणि तप्तानि च । श्रीमद्धर्षपुरीयगच्छमुकुटैः श्रीसूरिसुत्रामभि
स्तच्छियैर्मुनिभिश्च वेत्ति नवरं वागीश्वरी तन्म(न्मि)तिम् ॥ १७ ॥ नरचन्द्रसूरिक्शे सूरिः श्रीपद्मदेव इत्यासीत् । सूरिः श्रीश्रीतिलकस्तस्य मृगेन्द्रासने जयति ॥ १८ ॥ 30 तवरगरेगुरुणि काभूषितभालस्थलोऽत्र कन्दल्याम् । श्रीराजशेखरोऽयं सूरिः श्रीपञ्जिकामतनोत् ॥१९॥ पूज्यश्रीतिलकाभिधानसुगुरोः सामर्थ्यमेतद् ध्रुवं मादृक्षोऽपि यदन्न सभ्यपुरतो धत्ते वचश्चापलम् । यड्डिम्भा अपि शुद्धसंस्कृतगिरः कश्मीरदेशोद्भवा वाग्देव्याः स खलु प्रभावविभवस्तत्र स्थितायाश्चिरात् ॥२०॥ यदन दोषकालुष्यं जातं मे मतिमान्धतः । तत् क्षालयन्तु सन्तः स्वबुद्धिगङ्गाम्बुधारया ॥ २१ ॥"
2...