Page Text
________________
प्राच्यविद्यामन्दिरस्य तदानीं नियामकानां श्रीमतां गोविन्दभाईभट्टमहोदयानामनुरोधाद् वैक्रमे २०१३ संवत्सरेऽस्य सम्पादनमादर्शद्वयमवलम्ब्यास्माभिः प्रारब्धम् । आदर्शपरिचयः
(१) PS. P. मुनिराजश्रीपुण्यविजयमहोदयानामन्तिकाद् देवनागर्यां लिप्यां लिखितो य आदर्शो लब्धस्तत्र ३४ पत्राणि। तेष्वर्धषष्ठेषु प्रारम्भिकपत्रेषु केवलो वैशेषिकसूत्रपाठः, अयं चास्माभिरत्र Ps. इति सङ्केतितः । ततः परं सार्धेष्वष्टाविंशतिपत्रेषु ' आदौ सूत्रं ततस्तव्याख्या, ततः सूत्रं ततस्तव्याख्या ' इत्येवंक्रमेण सूत्रपाठमिश्रिता चन्दानन्दरचिता वृत्तिरुपलभ्यते, इयमत्र P. इति संज्ञिता । एवं चात्र द्वौ सूत्रपाठी एकः केवलः सूत्रपाठोऽपरस्तु वृत्त्यन्तर्गतः । उभयत्रापि प्रायः साम्यमेव, यत्तु क्वचित् किञ्चिद् वैषम्यं दृश्यते तत् तत्र तत्र यथायोगं टिप्पण्यां प्रदर्शितमस्माभिः ।
आदर्शेऽस्मिन् प्रतिपत्रं पृष्ठद्वयम् , प्रतिपृष्ठं १२ पङ्क्तयः, प्रतिपङ्क्ति च प्रायः ४२ अक्षराणि । पत्राणां दैर्ध्य चतुर्दशाङ्गुलप्रमितम् । आयामस्तु पञ्चाङ्गुलप्रमितः । वैक्रमे चतुर्दशे शतकेऽयमादर्शो लिखित इति लिपि-पत्रादिस्वरूपविदामभिप्रायः ।
(२) O. Oriental Institute, Baroda इत्यतोऽधिगतस्य शारदालिप्यां लिखितस्यादर्शस्यात्र 0 इति सङ्केतः । अयं च Oriental Institute collection No. 1831 'तर्कभाषादिद्वादशपुस्तकानि' इत्यत्र विद्यते । अत्र — आदौ सूत्रं ततस्तव्याख्या' इत्येवंक्रमेण सूत्रपाठमिश्रिता चन्द्रानन्दविरचिता वृत्तिः Pवदेवोपलभ्यते । O-P इत्यनयोः P शुद्धतरस्तथापि कतिपयस्थानेषु Oपाठ एव समीचीनः । O-P इत्यनयोर्य उपयोगिनः पाठभेदास्ते यथायोगं टिप्पण्यां तत्र तत्रोपदर्शिताः ।
O-P इत्यत्र यद्यपि वृत्तावन्तर्गत एव सूत्रपाठस्तथापि वृत्तितः पृथक्कृत्य तदुद्धारस्य दुष्करत्वादत्र वैशेषिकसूत्रपाठनिर्णयविधौ PS एव प्राधान्येनोपकरोति । कणादर्षेः परिचयः
____महर्षिकणादप्रणीतानि वैशेषिकसूत्राणि वैशेषिकदर्शनस्य मूलभूतः प्रधानश्च ग्रन्थ इति सुप्रसिद्धं तावत् । अस्य महर्षेर्जीवनवृत्तादिकं भृशमन्वेषयद्भिरप्यस्माभिस्तथाविधसामग्र्यभावाद् विस्तरेणानुपलभमानैर्ये केचनोल्लेखा उपलब्धास्तेऽत्रोपन्यस्यन्ते ---
१ यत्त्वस्मदनवधानादवशिष्टमशुद्धं वा तदत्र वृद्धिपत्रके दर्शितमस्माभिरिति वृद्धिपत्रकमपि विलोकनीयम् ॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 002759 |
| Book Title | Vaisheshika Sutram |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jambuvijay |
| Publisher | Oriental Research Institute Vadodra |
| Publication Year | 1961 |
| Total Pages | 360 |
| Language | Sanskrit, Hindi |
| Classification | Book_Devnagari, Ritual_text, & Ritual |
| File Size | 19 MB |