Vaisheshika Sutram

SR No.: 002759
Original Sutra Author: N/A
Author: Jambuvijay
Publisher: Oriental Research Institute Vadodra
Publication Year: 1961
Total Pages: 360
Language: Sanskrit, Hindi
Classification: Book_Devnagari, Ritual_text, & Ritual
File Size: 19 MB

Page 237

सप्तमं परिशिष्टम् ।
१६७ स्थानेषु शब्दशो नानूदितम् , 'अपि त्वाशय एव वर्णित इत्यपि दृश्यते । वसुधररक्षित. विरचितानुवादापेक्षया कनकवर्मरचितानुवाद एव शोभनतरस्तथापि क्वचिद् वसुधररक्षितरचितानुवाद एवात्यन्तमुपकरोति । वसुधररक्षितरचितानुवादयोः कनकवर्मरचितानुवादयोश्च क्वचित् साम्यमपि दृश्यते कचिच्चाल्पं बहुतरं वा वैषम्यमपि दृश्यते । विशालामलवतीटीकाया अनुवादस्तु यद्यप्यतीव समीचीनस्तथापि तत्र काश्चिदशुद्धयः सन्त्येव, 5 क्वचिदनुवादोऽपि न समजसः, किञ्चान्यत्-तत्र प्रमाणसमुच्चयस्य तद्वत्तेश्च कानिचिदेव पदानि प्रतीकत्वेनोपादाय व्याख्यातानि, न तु सर्वाणि । अतस्तदनुसारेणापि प्रमाण. समुच्चयस्य तद्वृत्तेश्च कानिचिदेव पदानि संस्कृते सम्यगनुवदितुं शक्यन्ते । अतो भोटभाषान्तरेभ्यः संस्कृतेऽनुवदनमिहातिगुरुतरमपि परमकृपालुश्रीगुरुचरणानां कृपयैव लाघवेन सम्पन्नमिति प्रतीमः ।
- 10 इदं तु ध्येयम् - N. ed.-P. ed. मध्ये कनकवर्मविरचितः प्रमाणसमुच्चयकारिकानुवादः, वसुधररक्षितविरचितः प्रमाणसमुच्चयवृत्त्यनुवादः कनकवर्मविरचितश्च प्रमाणसमुच्चयवृत्त्यनुवाद इत्यनुवादत्रयमेवोपलभ्यते। c. ed.-D. ed. इत्यत्र तु वसुधररक्षितविरचितः प्रमाणसमुच्चयकारिकानुवादः प्रमाणसमुच्चयवृत्त्यनुवादश्चेत्यनुवादद्वयमेवोपलभ्यते' । वृत्तौ सर्वाण्यपि कारिकापदानि यद्यप्यन्तर्गतानि तथापि पृथग् मूलपाठज्ञानाय 15 कारिकानुवादोऽप्यावश्यकः । अतोऽस्माभिरादौ पिपठिषणामानुकूल्याय भोटभाषानुवादानां संस्कृतेऽनुवाद उपन्यसिष्यते, ततः परं कारिकाणां भोटभाषानुवादावुपन्यसिष्येते, ततः परं वृत्तेरनुवादद्वयमुपन्यसिष्यते, तदनन्तरं तु विशालामलवत्यां ये प्रतीकाः सन्ति तेषां संग्रहः प्रमाणसमुच्चयस्य वृत्तेश्च संस्कृतानुवादेऽत्युपयोगित्वादुपन्यसिष्यते ।
वसुधररक्षितेन कनकवर्मणा च प्रमाणसमुच्चयानुवादः साक्षात् प्रमाणसमुच्चयमव- 20 लम्ब्य विहितो वृत्तितो वा प्रमाणसमुच्चयः ताभ्यामुद्धृत इत्यत्रास्माभिः किमपि निश्चेतुं न पार्यते । वसुधररक्षितविरचिते प्रमाणसमुच्चयानुवादे विद्यमाना अनेकेंऽशा कनकवर्मविरचिते प्रमाणसमुच्चयानुवादे नोपलभ्यन्ते इत्यप्यवधेयम् ।
संस्करणेषु c. ed.-D ed. इत्यनयोः प्रायः सर्वथा साम्यं दृश्यते । N. ed.-P.ed. १ एते प्रमाणसमुच्चयस्य वृत्तेश्चानुवादाः C. ed. - D. ed. इत्यत्र Bstan-bgyur, Tshad- 25 ma, ce. (= 95 ) इत्यत्र सन्ति N. ed. - P. ed. इत्यत्र तु Bstan-hgyur, Mdo. ce. (= 95 ) इत्यत्र सन्ति ।