Vaisheshika Sutram

SR No.: 002759
Original Sutra Author: N/A
Author: Jambuvijay
Publisher: Oriental Research Institute Vadodra
Publication Year: 1961
Total Pages: 360
Language: Sanskrit, Hindi
Classification: Book_Devnagari, Ritual_text, & Ritual
File Size: 19 MB

Page 225

. ... सप्तमं परिशिष्टम् । ... १५५ - एषु तर्कविद्यायां प्रमाणसमुच्चयो मुख्यो ग्रन्थः, स च कारिकात्मकः । वृत्तिरपि तत्र दिङ्नागेन रचिता । अत्र च षट् परिच्छेदाः १ प्रत्यक्षपरिच्छेदः, २ स्वार्थानुमानपरिच्छेदः, ३ परार्थानुमानपरिच्छेदः, ४ दृष्टान्तपरिच्छेदः, ५ अन्यापोहपरिच्छेदः, ६ जातिपरिच्छेदश्चेति । इयं च ग्रन्थकारस्य पद्धतिः---आदौ स स्वाभिमतं लक्षणं प्रतिपाद्यानन्तरमन्येषां मतानि परीक्षते । तत्राप्यादौ वसुबन्धुरचितवादविधिमतं निराकरोति, 5 ततो नैयायिकानाम् , ततो वैशेषिकाणाम् , ततः सांख्यानाम् , ततश्च मीमांसकानाम् । आयेषु चतुर्पु परिच्छेदेषु वैशेषिकमतपरीक्षा दृश्यतेऽतस्तावानंशः सवृत्तिकात् प्रमाणसमुच्चयादुद्धत्यात्रोपन्यस्यते, विशालामलवतीटीकाया अपि यावानंशोऽत्रापेक्षितस्तावानेवोद्धृतोऽत्र परिशिष्ट इति ध्येयम् ।
इदं पुनरवधेयम्-प्रमाणसमुच्चयस्य तवृत्तेश्च द्वौ भोटभाषानुवादावुपलभ्येते 10 एकस्तावद् वसुधररक्षितविरचितः, अपरस्तु कनकामरचितः । सवृत्तिकस्य प्रमाणसमुच्चयस्य ईश्वरसेनादिरचिता बयष्टीका अप्यासन् । तासु जिनेन्द्रबुद्धिरचिताया विशालामलवतीदी काया एव भोटभाषानुवादः सम्प्रत्युपलभ्यते ।
एतेऽनुवादा अनेकेषु स्थानेषु उत्कीर्णकाष्ठफलकैर्मुद्रिता इति तेषामनेकानि संस्करणानि । तेषु चत्वारि संस्करणानि विशेषेण प्रसिद्धानि, तद्यथा-१ Choni 15 edition, २ Derge (Sde-dge) edition, ३ Narthang ( Snar-than ) ... edition, ४ Peking edition. ...तत्राद्यस्य छोनी ( Choni) संस्करणस्य परिपूर्णः संग्रहः The Library of
& When a priest wishes to distinguish himself in the study of Logic he should thoroughly understand Chenna's ( Dinna's) 20 eight Sastras. These are :-1 त्रैकाल्यपरीक्षा, 2 सामान्यलक्षणपरीक्षा, 3 आलम्बनपरीक्षा, 4 हेतुमुखम् , 5 हेत्वाभासमुखम् , 6 न्यायमुखम् , 7 कारणोपादानप्रज्ञप्तिः ( उपादायप्रज्ञप्तिः ?), 8 प्रमागसमुच्चयः । "-A Record of the Buddhist Religion by I-tsing ( Chinese Tripitaka No. 2125. p. 230, edited by J. Takakusu and Watanabe, Tokyo Japan ) translated by J. 25 Takakusu. pp. 186-187..
. . . - २ प्रत्यक्ष स्वार्थानुमान परार्थानुमान-दृष्टान्त-परिच्छेदानां विशालामलवत्या टीकया सह यथायोगमधिकोऽल्पीयान् वांशो भोटभाषानुवादात् संस्कृतेऽस्माभिरनूदितो नयचक्रस्य प्रथमे विभागे भोटपरिशिष्टे मुद्रित इति जिज्ञासुभिस्तत्र विलोकनीयः ।