SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 621
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ ५९८ जयोदय-महाकाव्यम् [९६-९८ सुलभीकृतदुर्लभेयमेका जगतां वर्णविशोधिनी निषेकात् । प्रवरोऽयमियानिमा कुमाली कृतवानेव वधू सुपुण्यशाली ॥९६।। सुलभीत्यादि। सुलभीकृतः सहजं प्राप्तो दुर्लभो यया सा सुलभीकृतदुर्लभा ताववियं सुलोचना निषेका बुद्धिकौशलाकैवास्ति वर्णस्व विशोषिनी संशोधनकर्ती जगतां प्राणिनां मध्ये न पुनरन्यैतादृशी, किन्त्वयन्तु प्रवरोऽतिशयबलवान् शुभपुण्यशाली च भवति किल, इयानेतादृग् य इमां कुमाली, र-लयोरभेवात् कुमारीमेतादशीमस्यन्तपरावृत्या वधूमेव कृतवान् । सा स्वेकमेव वर्णशोधितवती, जयस्तु पुनः कुमार्याः सर्वानेव वर्णान् परावृत्य तां वधूमेव चकार ॥ ९६ ॥ गुरवोऽभिवधूवरं ददुर्वा शुभसम्बादकरीः पवित्राः । ललिताः स्म लसान्त हुन्निवशा वचसा निम्नसमङ्कितेन येषाम् ।।९७।। गुरव इति । येषां हृवश्चित्तस्य निवेशा विचारास्ते निम्नसमङ्कितेन असि जीवननायक इत्यादिना वचसा सूक्तेन ललिता श्लाघनीया लसन्ति स्मेति ते गुरवो पडजना गृहस्थाचार्याश्च, वधूश्च वरश्च वधूवरौ ताबभिव्याप्य वर्तते यत्तत् यथा स्थातथा शुभसम्वादकरीराशीर्वादसूचिनीः पवित्रदूर्वाः परमेष्ठिपवसंस्पृष्टा ददुः क्षिप्तवन्तो वेति निर्धारणे ॥ ९७ ॥ असि जीवननायकस्त्वमस्या असकी ते हृदखण्डमण्डनं स्यात् । सरसः सुत तामृते कुतः श्रीः कमलिन्ये किल यत्पुनःसदस्त्रि ॥९८।। अन्वय : सुलभीकृतदुर्लभा इयम् निषेकात् जगताम् वर्णविशोधिनी एका अयं सुपुण्यशाली इथान् प्रवरः इमाम् कुमालीम् एव वधू कृतवान् । अर्थ : यह सुलोचना तो वर्णका विशोधन करनेवाली है जिसने दुर्लभको सुलभ बना लिया। किन्तु जयकुमार तो प्रवर हैं जिस पुण्यशालीने इस कुमारीको ही बधू बना लिया। आशय यह कि सुयोग्य वरकी प्राप्ति दुर्लभ होती है, सो सुलोचनाने उसे सुलभ-सुखपूर्वक पा लिया। यहाँ दुर्लभसे सुलभमें एक ही वर्णका परिवर्तन करना पड़ा। पर जयकुमारने तो कुमारीको वधू बना करके सभी वर्गों का परिवर्तन कर दिया ॥ ९६ ॥ __ अन्वय : येषां ललिताः हृन्निवेशाः लसन्ति स्म (ते) गुरवः वा अभिवधूवरं निम्नसमङ्कितेन वचसा शुभसम्वादकरीः पवित्रदूर्वाः ददुः । अर्थ : जिन गुरुजनोंका हृदय पवित्र था उन गुरुओंने उन दोनों वर-वधूको वक्ष्यमाण प्रकारसे आशीर्वाद-सूचक सुन्दर पवित्र दूर्वा (दूब) क्षेपण की ।। ९७ ॥ Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org
SR No.002756
Book TitleJayodaya Mahakavya Purvardha
Original Sutra AuthorN/A
AuthorBhuramal Shastri
PublisherDigambar Jain Samiti evam Sakal Digambar Jain Samaj
Publication Year1994
Total Pages690
LanguageSanskrit, Hindi
ClassificationBook_Devnagari & Literature
File Size14 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy