Page Text
________________
- स्वोपज्ञटीकासहिताः। भावभवनक्रियाप्रतिषेधे तु प्रयासवैयर्थ्यम् , भवनापत्तिर्वा, इत्येवं च तदेव न भवतीति वाङ्मात्रमेतत् । शब्दार्थानुपपत्तेश्व, तथाहितदेवेति भवनस्वभावं परामृश्य न भवतीत्यभिदधतः शब्दार्थविरोधः। यदा न भवति न तदा भवनस्वभावमिति चेत् । अभवनस्वभावं तर्हि न भवतीति तदेवेति न शोभन उपन्यासः। तत् क्षणभवनस्वभावमिति चेत् । कथं द्वितीयक्षणे न भवति । एकक्षणभवनस्वभावमिति चेत् । न बसावपि नैकः । तदेकक्षणभवनस्वभावमिति चेत् । नासौ तदतिरेकेण कश्चित् । इति निबन्धनाभावतो यत्किञ्चिदेतत् ॥
एतदाशङ्क्याह- नन्वेवमपीत्यादि । नन्वेवमपि तदेव न भवतीत्यस्मिन्नपि पक्षे, भवनादूर्ध्वमभवनात् कारणात्, तत्कादाचिस्कत्वतस्तस्याऽभवनस्य कादाचित्कत्वेन हेतुना, तदुत्पत्तेरभवनोत्पत्तेः कारणात् , अत एवोत्पत्तेरेव हेतोः । किमित्याह-नाशात् अभवनस्य भवनोन्मजनप्रसङ्गः, तदभवननाशान्यथानुपपत्तेरिति भावनीयम् । स्यादेतदित्यादि । अथैवं मन्यसे, न भवतीति भवनक्रियाप्रतिषेधमात्रम् , अहेतुकमद एतत् , तत् कथमस्याऽभवनस्य, कादाचित्कत्वादि हेतुभावाधीनत्वात् कादाचित्कत्वस्य, आदिशब्दात् तन्नाशभवनोन्मजनग्रहः । उच्यतेऽत्र समाधिः, भवनकादाचित्कतया कारणेन, तत्पूर्वकत्वेन भवनपूर्वकत्वेन हेतुना, तद्धेतुत्वोपपत्तेः-भवनहेतुत्वोपपत्तेः, अभवनस्य यद्भवनानन्तरं तत् स एव तस्य हेतुरिति । अन्यथेत्यादि । अन्यथैवमनभ्युपगमे, भवनेऽप्युत्पत्त्याद्यभाव-उत्पत्तिनाशाभावः । कुतइत्याह-तस्यापि भवनस्य, अभवनक्रियाप्रतिषेधमात्रत्वात् कारणात् । काऽभवनस्य क्रियेत्याशङ्क्याह- उभयत्र भवनेऽभवने च, तद्तिरिक्तक्रियाभावाद् भवनाभवनातिरिक्तक्रियाऽभावात् । अभवनस्य नाशत्वेन हेत्वयोग इत्येतदपि समानमित्यभिधातुमाह-सत्स्वभावादिजन्याजनकत्वेन कारणेन, हेत्वयोगतः कारणात्, अहेतुकस्वापत्तेश्च भवनस्य, उत्पत्त्याद्यभाव इति क्रियायोगः, तथाहि-भवनं
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 002732 |
| Book Title | Anekantajaypataka Swopagnya Tika |
| Original Sutra Author | Haribhadrasuri |
| Author | |
| Publisher | ZZZ Unknown |
| Publication Year | |
| Total Pages | 288 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & Philosophy |
| File Size | 13 MB |