Anekantajaypataka Swopagnya Tika

SR No.: 002732
Original Sutra Author: Haribhadrasuri
Publisher: ZZZ Unknown
Total Pages: 288
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari & Philosophy
File Size: 13 MB

Page 230

अनेकान्तजयपताका
9
9
संतानापेक्षयैवंभूत एव तस्य तस्य कार्यस्य विशिष्टक्षणोत्पादजलक्षणत्वादिति भावनीयम् । 'स्वहेतुपरम्परात एव सा शक्तिस्तथास्वभाबोत्पन्ना' इत्यादिना त्वनन्तरोदितग्रन्थेन सुतरामभेदात्- द्वयोरपि सहकारार्थयोः फलाभेदादिति गर्भः । दोषान्तरमाह - प्रत्येकमित्यादिना । प्रत्येकमेकमेकं प्रति तेषां समग्रोत्पन्नानां तथाविधं विशिष्टं यद् विवक्षितं विज्ञानादि कार्य तज्जननसमर्थस्वभावश्चेतरश्चातज्जनन समर्थस्वभावश्चेति विकल्पाभ्यां दोषास्तदापत्तेश्व कारणाद् 'द्वितीयो: Sपि सहकारार्थी निषिद्ध:' इति क्रिया । एतदुक्तं भवति - पूर्वस्वहेतो: रेव समप्रोत्पन्नैककार्यक्रियालक्षणो द्वितीयः सहकारार्थः । तत्र ये समग्रा उत्पन्नास्ते प्रत्येकं तथाविधकार्यजननसमर्थस्वभावाः स्युः, न वा तथाविधकार्यजननसमर्थस्वभावा इति द्वयी गतिः । तत्र प्रथमः पक्षे- प्रत्येकं ते तथाविधकार्यजननसमर्थस्वभावा इत्यस्मिन्, किमन्यो न्यापेक्षया ?, एकत एव तथाविधकार्यजननसमर्थस्वभावात् समग्रात्, तत्सिद्धेस्तथाविधकार्यसंसिद्धेः; अन्यथा तत्तत्स्वभावत्वानुपपत्तिरिति हृदयम् । द्वितीयपक्षे च- - प्रत्येकं ते न तथाविधकार्य जननसमर्थस्वभावा इत्यस्मिन् । किमित्याह- अपेक्षायामपि सत्यां तदसिद्धेः- विवक्षितः कार्यासिद्धेः । असिद्धिश्च प्रत्येकमतत्स्वभावत्वात् समप्राणाम् । न हि प्रत्येकं तैलाजननस्वभावाः सिकताणवः परस्परापेक्षयापि तैलं जनयन्ति तदतत्स्वभावत्वविरोधादिति ॥
"
२३८
तेषामत एव प्रत्येकत्वाभावादमत्येकत्वत एव तत्स्वभावत्वा ददोष इति चेत् । न, अनेकतः सर्वथैकभवनासिद्धेः तद्भि अस्वभावत्वात्; अन्यथाऽनेकत्वायोगात् । एवं चेतरेतरस्वभा ववैकल्येन तत्रानुपयोगात् । तत्स्वभावविकलस्तद्रूपो न स्या नातत्कार्य इति चेत् । न तत्स्वभावविकलस्य तत्कार्यत्वा विरोधात्, तज्जननैकस्वभावादेव ततस्तदुत्पत्तेः, अन्यतस्तव भावात्, तस्यापि तत्वेऽन्यत्वाभाव इति निरूप्यतां सम्यग अन्यथा कार्यैकत्वानुपपत्तिः, समग्रस्यैव तस्योत्पत्तेः, अनेक