________________
१९८
भिक्षुन्यायकर्णिका
--
पञ्च आस्यानि मुखानि यस्य सः पञ्चास्यः । द्वौ पादौ द्वौ हस्तौ एकं च मुखमिति मिलित्वा सिंहः पञ्चास्यः कथ्यते । अनेन फलेन सिंहो धातुः ब्रह्मणोऽपेक्षया अधिकः सम्पन्नः । धाता=ब्रह्मा च चतुरानन एव किन्तु अयं सिंहस्तु पञ्चाननः इति सिंहस्याधिक्यं स्पष्टमेव । प्रकारेणानेनात्र व्यतिरेकालंकारोऽपि स्पष्ट एव । अनेकान्त एवाम्भोधिः समुद्रो विधुमिव चन्द्रमिव यं महावीरमवलोक्य मुदितो जातः स चरमजिनराजः चतुर्विंशस्तीर्थङ्करो माम् अवतु रक्षतु । चन्द्रः समुद्रात् जात इति प्रसिद्धिः तस्मात् समुद्रस्य प्रसन्नतोपयुक्तैव । चन्द्रसदृशं महावीरमवलोक्यानेकान्तपारावारो मुदितो भवतीति नात्र चित्रम् ।
भगवान् महावीर का प्रतीक सिंह है । वह आसन के नीचे रह कर उनके चरण की सेवा करता है । इस सेवा का परिणाम यह हुआ कि सिंह पञ्चास्य = पञ्चानन हो गया। इस प्रकार वह चतुरानन ब्रह्मा से बढ़कर हो गया। ब्रह्मा तो चतुरानन है किन्तु सिंह तो पञ्चानन हो गया । अनेकान्त रूपी समुद्र जब चन्द्रसदृश भगवान् महावीर को देखा तो वह अत्यधिक प्रसन्न हुआ । इस प्रकार के चौबीसवें तीर्थंकर भगवान् महावीर मेरी रक्षा करें।
इदानीं तेरापन्थसम्प्रदायं परिचाययति
4.
तच्छासनं सुविशदीकृतवानलं यः, स्वार्थानुगैः कुमतिभिर्मलिनीकृतं यत् । जैनाह्वमप्यतितमां लभते स्म तेरापन्थाख्यया यदनुभावकृतां प्रसिद्धिम् ॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
