SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 629
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ २७६ आध्यात्मिक विकास की तुलना जैनशास्त्र में मिथ्यादृष्टि या बहिरात्मा के नाम से अज्ञानी जीव का लक्षण बतलाया है कि जो अनात्मा में अर्थात् आत्म-भिन्न जड़तत्त्व में आत्म-बुद्धि करता है, वह मिथ्यादृष्टि या बहिरात्मा ' है । योग-वासिष्ठ में २ तथा पातञ्जलयोग सूत्र 3 में अज्ञानी जीव का वही लक्षण है। जैनशास्त्र में मिथ्यात्वमोह का संसार-बुद्धि और दुःखरूप फल वर्णित है ४ । वही बात योगवासिष्ठ के १ 'तत्र मिथ्यादर्शनोदयवशीकृतो मिथ्यादृष्टिः ।' -तत्त्वार्थ राजवात्तिक ६, १, १२ । 'आत्मधिया समुपात्तकायादिः कीयतेऽत्र बहिरात्मा । कायादेः समधिष्ठायको भवत्यन्तरात्मा तु ॥७॥' -योगशास्त्र, प्रकाश १२ । 'निर्मलस्फटिकस्येव सहज रूपमात्मनः । अध्यस्तोपाधिसंबद्धो जडस्तत्र विमुह्यति ॥६॥ -ज्ञानसार, मोहाष्टक । 'नित्यशुच्यात्मताख्यातिरनित्याशुच्यनात्मसु । अविद्या तत्त्वधीविद्या योगाचार्यैः प्रकीर्तिता ॥१॥' - ज्ञानसार विद्याष्टक । 'भ्रमवाटी बहिष्टिभ्रंमच्छाया तदीक्षणम् ।। अभ्रान्तस्तत्त्वदृष्टिस्तु, नास्यां शेते सुखाऽऽशया ॥२॥ -ज्ञानसार, तत्त्वदृष्टि-अष्टक । २ 'यस्याऽज्ञानात्मनो शस्य, देह एवात्मभावना । उदितेति रुषवाक्षरिपवोऽभिभवन्ति तम् ॥३॥' - निर्वाण प्रकरण; पूर्वार्ध सर्ग ६ । ३ 'अनित्याऽशुचिदुःखाऽनात्मसु नित्यशुचिसुखात्मख्यातिरविद्या ।' -पातञ्जलयोगसूत्र, साधन-पाद, सूत्र ५। ४ 'समुदायावयवयोर्बन्धहेतुत्वं वाक्यपरिसमाप्तेर्वैचित्र्यात् ।' - तत्त्वार्थ-राजवार्तिक ६,१, ३१ । 'विकल्पचषकैरात्मा, पीतमोहासवो ह्ययम् । भवोच्चतालमुत्तालप्रपञ्चमधितिष्ठति ॥५॥ -ज्ञानसार, मोहाष्टक । Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org
SR No.002661
Book TitleDarshan aur Chintan Part 1 2
Original Sutra AuthorN/A
AuthorSukhlal Sanghavi
PublisherSukhlalji Sanman Samiti Ahmedabad
Publication Year1957
Total Pages950
LanguageHindi
ClassificationBook_Devnagari & Articles
File Size16 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy