________________
नि० ५१०] उपोद्घाते कालद्वारे आयुष्कोपक्रमः । ४७१
दण्ड कस सत्यादिगाथाद्वयेन शेषं गतार्थमिति ॥२५१४-१५॥
अथ सामाचारी कथं उपक्रमकाल इति ? तव्याख्यानाय भाष्यगाथा -- जेणोवरिमसुतातो सामायारिमुतमाणितं हेट।। ओहाति तिविध एसो उवक्कमो समयचज्जाए ॥२५१६।
जेणोवरिमसुतातो इत्यादि । ओघसामाचारी, दशविधा सामाचारी, पदविभागसामाचारी यस्माच्च ओघादिस्त्रिविध एष उपक्रमकालः, समयचर्यमा(या) सिद्धान्तमर्यादया उच्यते ॥२५१६ ॥
अथाऽऽयुष्कोपक्रमव्याख्यार्थ भाष्यगाथा-- जं जीवितसंवट्टणमज्झवसाणादिहेतुसंजणितं । सोवक्कमाउयाणं स जीवितोवक्कमणकालो ॥२५१७॥
जं जीवितसंवणमित्यादि । प्रसारितस्य सङ्कोचनं संवर्तनमुच्यते । तत अध्यवसान निमित्तादिसप्तविधहेतुसञ्जनितं जीवितसंवर्तनं सोपक्रमायुषां जीवानामा युष्कोपक्रमणकाल उच्यते । निरुपक्रमायुषां बद्धायुष्कनिहितनिकाचितचतुष्करणसगृहीत. कर्मणामुपक्रमाभावार्जीवितसंवर्तनाभावः ॥२५१७||
दुविहा य चरित्तंमी वेयावच्चे तहेव खमणे य । णियगच्छा अण्णंमि य सीयणदोसाइणा होति ।। इत्तरियाइविभासा वेयावच्चंमि तहेव खमणे य । अविगिट्टविगिरमि य गणिणो गच्छस्स पुच्छाए । उवसंपन्नो जं कारणं तु तं कारणं अपूरेतो । अहवा समाणियमी सारणया वा विसग्गो वा ॥ दारं ॥ इत्तरियं पि न कप्पइ अविदिन्नं खलु परोग्गहाईमुं। चिहित्तु निसिइत्तू व तइयव्ययरक्खणहाए । एवं सामायारी कहिया दसहा समासओ एसा । संजम तवइयाणं निग्गंथाणं महरिसीणं ।। एयं सामायारिं झुंजता चरणकरणमाउत्ता। साहू खवंति कम्मं अणेगभवसंचियमणंतं ।। दी० ६६७.७२४ । म० ६६६-७२३ । हा० ६६६-७२३ । १ पञ्चमोघा इति प्रतौ।
Jain Educationa International
For Personal and Private Use Only
www.jainelibrary.org