Visesavasyakabhasya Part 1

SR No.: 002657
Original Sutra Author: Jinbhadrasuri
Author: Dalsukh Malvania
Publisher: L D Indology Ahmedabad
Publication Year: 1993
Total Pages: 306
Language: Prakrit
Classification: Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_aavashyak
File Size: 14 MB

Page 78

व्यञ्जनावग्रहविवरणम् । तदेसचिन्तणे होज्ज वंजणं जति तो ण समयम्मि ।
पढमे चेय तमत्थं गेण्हेज्ज ण वंजणं तम्हा ॥२५॥
तहेस० गाहा । तदेशसम्बन्धेऽपि च व्यञ्जनावग्रहो नास्ति,अनुपलब्धिकालासम्भवात् । इह यस्य ज्ञेयसम्बन्धे सत्यप्यनुपलब्धिकालो नास्ति, न तस्य व्यञ्जनावग्रहो दृष्टः, यथा चक्षुपः । यस्य च व्यञ्जनावग्रहो दृष्टः, यस्य च व्यञ्जनावग्रहोऽस्ति, न तस्य ज्ञयसम्बन्धे सत्यप्यनुपलब्धिकालासम्भवो यह श्रोत्रस्य । यथेह श्रोत्रस्य ज्ञेयसम्बन्ध सत्यनुपलब्धिकालोऽस्ति तथा यदि मनसोऽपि स्यात् , स्याद् व्यञ्जनावग्रहः । यदि वेतन्न, प्रथमसमयादेवारभ्य सम्बन्धा(°न्ध) समकालमेवोपलभेत । उपलभते च लोचनवत । तस्मान्नास्य व्यञ्जनावग्रहः ॥२४॥
समए समए गेहति दबाई जेण मुणति य तेदत्थं । जं चिन्दियोवओगे वि वंजणावग्गहेऽतीते ॥२५१॥ होति मणोव्बावारी पढमातो चेव तेण समयातो ।
होति तदत्यग्गहणं तदण्णधा ण प्पवत्तेज्जा ॥२४२॥
समए गाहा । होति गाहा । इह समये समय एव हि मनोद्रव्याणामादानं च भवति तदर्थोपलम्भ चेत्यागमः । यच्चेन्द्रियोपयोगेऽपि हि व्यञ्जनावग्रहेsतीतेऽर्थावग्रहसमय एव मनोव्यापारो दृष्टः । अन्यथा चेन्द्रियमिन्द्रिय प्रति मनोव्यञ्जनावग्रहोऽपि स्यात् । ततश्चेन्द्रियानिन्द्रियनिमित्तपरिकल्पनमनर्थकम् , अष्टाविंशतिभेदता चेति । तस्मात् प्रथमसमयादेवारभ्य मनोव्यापारो युक्तः । अन्यथा हि नैव तन्मनोनुप्रवर्तत, संकल्पमयत्वादवधिज्ञानोपयोगवत् ॥२४१-२४२।।
णेयातो च्चिय जं सो लभति सरूवं पतीवसदों व्य । तेणायुत्तं तस्साऽसंकप्पितन्जेणोग्गहणं ॥२५३॥
णेयातो चि० गाहा । न मनसोऽनालोचनकालोस्ति प्रकाशनीयात्स्वरूपलाभात् । इह यत् प्रकाशनीयादर्थात् स्वरूपं लभते, न तस्यानालोचने(न)कालो दृष्टः, यथा शब्दप्रदीपयोः । यस्य चानालोचनकालोऽस्ति, न तत् प्रकाशनीयादर्थादात्मलाभ लभते, यथा श्रोत्रम् । एवं यस्मान्न संकल्पते न तद् द्रव्यग्रहणमस्ति । तस्मान्न तस्य व्यञ्जनावग्रहू इति ।।२४३॥ इदानीं चोद्यशेष पाह पर:---
'जति णयणिन्दियमप्पत्तकारि सव्वं ण गेण्हत कम्हा? ।
गहणागहणं किंकतमपत्तविसयत्तसामण्णे ? ॥२४॥ १ तमत्थं को है त । २ गोवावा त को है । ३ णेयाउ को है। ५ °सद्दव्व को है। ५ जणग्ग को हे। ६ चो• जति जे । ७ गिरोह को। है।
. .www.jainelibrary.org