Page Text
________________
३१
मतिश्रुतयो नात्वम् । कि या गाहा । मति-श्रुत ज्ञान !] विशेपेऽधिकृते कः पुद्गलपर्यायस्य शब्दस्यावसर: स्यात् ? धोत्रेन्द्रियोपलब्धिरिति शब्दविज्ञानमात्रं गृह्यते । ततो वक्तुः श्रोतुश्चाविशिष्टश्रुतज्ञानयोः कः प्रतिविशेषः : श्रोतुश्च सति अनन्तरमेव ब्रुवाणस्य सैवाविशिष्टा मतिः श्रुतमित्ये कम्यं मति-श्रुतयोः । यदि च सर्वदैवा(व) श्रोतुर्मतिरतो यदाचार्यपारम्पर्येण श्रुतमायातमित्युच्यते तदसत् स्यात् इत्ये ? ]कत्वं मतिश्रुतयोरिति ॥११९॥
भणतो मुणतो व सुतं तं जमिह मुताणुसारि विण्णाणं । दोण्हं पि मुताईयं जं विण्णाणं तयं बुद्धी ॥१२०॥
भणतो गाहा । तस्माद् ब्रुवाणस्य शृण्वतो वा यच्छ्तग्रन्थानुसारि विज्ञानं तन्तमित्युक्तम् । शपं मतिरिति ॥१२०॥
सोतिन्दिओवल[९-द्वि०]द्धी चेव मुतं ण तु तई सुतं चेव । सौतिन्दियोवलद्धी वि काई जम्हा मतिण्णाणं ॥१२१॥ नुसमुच्चयवयणाओ व्यं काई सौतिन्दियोवलद्धी वि ।
पतिरेवं सति सोतोग्गहार्दओ होन्ति मतिभेदा ॥१२२॥
सोतिन्दियोगाहा । तुसमुच्च० गाहा । इह श्रोत्रेन्द्रियेणोपलब्धिर्यस्य स श्रोत्रेन्द्रियोपलब्धिः शब्दः द्रव्यश्रुतमित्यर्थः । तथा लम्भनमुपलब्धिः, श्रोत्रेन्द्रियेण श्रोत्रेन्द्रियस्य वोपलब्धिः, श्रोत्रंन्द्रियविनं(याधीन) भाववैतमित्यर्थः । एवमुभयरूपाऽपि इयं श्रोत्रेन्द्रियोपलब्धिरव श्रुतम् न तु श्रोत्रेन्द्रियोपलब्धिः श्रुतमेवेति कृतं भवति, श्रोत्रेन्द्रियोपलब्धिः श्रुतं मति चेत्युक्तं भवति । अथवा “ सेसयं तु मतिणाणं " [गा०११६ ] अयं तुशब्दः समुच्चयवचनो द्रष्टव्यः । किमुक्तं भवति ? शेपं च मक्ज्ञिानं श्रोत्रेन्द्रियोपलब्धिश्चेति । सति एवं श्रुतं च श्रोत्रेन्टियोपलब्धिस्तदवग्रहादयश्च मतिरित्युपपन्नं भवति । आहननु मति-श्रुतयोः स एवाविशेषः । उच्यते---श्रुतग्रन्थोपलब्धिर्या तच्छ्तम् , शेषशब्दोपलब्धिस्तु मतिरित्यस्ति विशेपः ॥१२१-१२२॥
पत्ताइगतं सुतकारणं ति सदो व तेण दव्वसुतं ।
भावसुतमक्खराणं लाभो ससं मतिण्णाण १२३॥
पत्ताइ० गाहा । 'शेपेन्द्रियोपलब्धिर्मतिज्ञानम्' इति अतिप्रसक्तेरपवादः “मोत्तणं दन्वमुतं" [ गा० ११६ ]ति द्रव्यश्रुतं यत् पुस्तकादिन्यस्तम् , भावश्रुतकारणत्वात् , शब्दवत् । तद मुक्त्वा शेपं मतिज्ञानमिति'। अक्षरलाभः अक्षरोपलब्धिरित्यर्थः । १ सुतादीतं जे । सुयाईये हे को। २ 'तो तथा वा-इति प्रतौ। ३ व हे । व- नास्त को। ४ काति जे ५ सोउग्ग को है।६ हात जे ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 002657 |
| Book Title | Visesavasyakabhasya Part 1 |
| Original Sutra Author | Jinbhadrasuri |
| Author | Dalsukh Malvania |
| Publisher | L D Indology Ahmedabad |
| Publication Year | 1993 |
| Total Pages | 306 |
| Language | Prakrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_aavashyak |
| File Size | 14 MB |