________________
३०
विशेषावश्यकभाष्ये। मिथ्याविशेषः श्रुतस्यापीति । तत्रेदं सूत्रम् -- "अविसेसिया मई मइणाणं च मइअण्णाणं च" [नन्दी ४५ ]इत्यादि सर्वमुच्चारणीयम् । आह--कथं पुनर्मिथ्यादृष्टेरज्ञान(नं) मति-श्रुते ? ननु मिथ्यादृष्टयोऽपि केचिद् घटादिवस्तुस्वरूपनिरूपणं तत्संव्य. वहारक्रियां च कुर्वते । उच्यते---मिथ्यादृष्टेरज्ञानं मति-श्रुते, सदसतोरविशेषात् , उन्मत्तवत् । इतश्च मिध्यादृप्टेरध्यवसायो न ज्ञानम् : संसारहेतुत्वात् , मिथ्यादर्शना दिक्त् ' इतश्च न ज्ञानम् , यदृच्छोपलव्धेः, उन्मत्तकवत् । इतश्च न ज्ञानम् , ज्ञानक(फ)लाभावात् , प्रदीपहस्तान्धवदिति ॥११३ - ११४॥
भेदकतं च विसेसणमहावीसतिविधंगभेदादि ।
इन्दियविभागतो वा मतिसुतभेओ जतोऽभिहितं ॥११५॥
भेदकतं० गाहा । भेदकृतं वा विशेषणं मति-श्रुतयोः, यतोऽष्टाविंशत्यादिभेदा मतिः, अङ्गादिभेद(दं) श्रुतमिति । अथवेन्द्रियविभागान् भेदस्तथा(योः) ।।११५।।
सोतिन्दियोवलद्धी होति सुतं सेसयं तु मतिणाणं । मोत्तूणं दवसुतं अक्खरलंभी य सेसेसु ॥११६॥ सोतुबलद्धि जति सुतं ण णाम सोतोगहादयो बुद्धी ।
अह बुद्धी तो ण मुतं अधोभयं संकरो णाम ॥११७॥
सोइंदिओवलद्धी गाहा । सोतुवलद्धि गाहा । आह--यदि श्रोत्रेन्द्रियावग्रहादयो [न) मतिः अतोऽष्टाविंशतिभेदता मतेहीयते । अथ मतिः । अतो न श्रुतम् , अथोभयम् , संकरस्तदेकता वेति, विशेषश्चायं प्रस्तूयते मति-श्रुतयोः; एवं च नितरामविशेषः प्रसजति ॥११६-११७॥
केइ बेन्तम्स सुतं सहो मुणतो मति ति तं ण भवे ।
जं सबो चिय. सदो दव्वसुतं तस्स को भेतो ॥११८॥
कर वेन्त० गाहा । तंत्र केचिन्मन्यन्ते---श्रोत्रेन्द्रियोपलब्धिः शब्दः, स च ब्रुवाणस्य श्रुतम् , शृण्वतो मतिरित्युभयमुपपन्नं भवतीति । तच्च न, द्रव्यश्रुतमात्र त्वाच्छब्दस्याविशंपो वक्तुः श्रोतुर्वेति ॥११८॥
किं वा णाणेधिकते सद्देणं जैति व सहविण्णाणं ।
गहितं तो को भेतो भणतो सुणतो व जो तस्स ॥११९॥ १ मेयाई को। मेयाइ है। २ चो• सोतु जे । ३ सोउग्ग को। गहातयो जे । ४ णाणाधि
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org