Visesavasyakabhasya Part 1

SR No.: 002657
Original Sutra Author: Jinbhadrasuri
Author: Dalsukh Malvania
Publisher: L D Indology Ahmedabad
Publication Year: 1993
Total Pages: 306
Language: Prakrit
Classification: Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_aavashyak
File Size: 14 MB

Page 52

२९
मतिश्रुतयो नात्वम् । 'कज्जतया - न उ कमसो कमेण को वा मई निवारेइ ।
जं तत्थावत्थाणं मुयस्स सुत्तोवओगाओ ॥१०९।।
कज्जतया गाहा । आह -- यदि श्रुतं मतिपूर्वम् , न तु श्रुतपूर्वा मतिः, अतो मति-श्रुतज्ञानिनो न भूयो [ मत्युपयोगो !] मत्युपयोगोत्पत्यनन्तरमेव श्रुतोपयोगः स्यात् । उच्यते-न श्रुतोपयोगानन्तरं मत्युपयोगो निवार्यते । किं तर्हि ? श्रुतपूर्वा न भवतीति श्रुतकारणो(णा न) भवतीति, श्रुतस्य कार्यं न भवतीत्यर्थः ॥१०९।।
'दबसुतं मतिपुव्वं भासति ज णाविचिंतिभं केइ । भावमुनस्साभावो पावति तेसिं ण य विसेसो ॥११०॥ दव्वमुतं बुद्धीतो सा वि तओ जमविसेसतो तम्हा । भावमुतं मतिपुव्वं दवसुतं लक्खणं तस्स ॥१११॥ सुतविण्णाणप्पभवं दव्यसुतमितं जतो विचितेउं ।
पुवं पच्छा भासति लक्खिज्जति तेण भावसुतं ॥११२॥ दबसुयं गाहा । दव० गाहा । सुय० गाहा । इह केचिन्मन्यन्ते ---- श्रुतं मतिपूर्वमिति द्रव्यश्रुतमेतत् , शब्दमात्रमित्यर्थः, यतः किल नासञ्चिन्त्य मत्या भाषते इति । तेषां च मत्यनन्तरं शब्दमात्रोत्थानाद् भावश्रुतस्याभाव एव प्राप्नोति । तदभावे च मति-श्रुतयोः कुतो विशेषावसरः ?, ज्ञानाधिकारे च किं शब्दमात्रविशेषेण ?। एषोऽपि विशेषो न घटते । कथम् ? यथा मतिपूर्व द्रव्यश्रुतं तथा मतिरपि द्रव्यश्रुतपूर्वेत्यविशेषः । तस्माद् भावश्रुतमेव हि मतिपूर्वम् , यस्मात् "नासञ्चिन्त्य मत्या श्रुतग्रन्थानुसारिविज्ञानोत्पत्तिरस्ति" इत्युक्तम् । द्रव्यश्रुतं श्रुतस्योपलक्षणमात्रं भवेत् . तत्पूर्वकत्वात् । कुतः ? यस्मान्नासञ्चिन्त्य भाषते तस्मादस्ति तत् श्रुतविज्ञानं यत्पूर्वकमिदमिति ॥११०-११२।।
अविससिता मति चिय सम्मदिहिस्स सा मैंतीणाणं । मतिअण्णा[९-१०]णं मिच्छद्दिहिस्स सुतं पि एमेव ॥११३।। सदसदविसेसणातो भवहेतुतिच्छियोवलंभातो ।
णाणफलाभावातो मिच्छदिहिस्स अण्णाणं ॥११४॥
अविसेसि० गाहा । सदसद० गाहा । इदमिदानीमानुषङ्गिकम्---यथा मतिश्रुतयोः कार्य-कारणभेदाद् भेदनं तथा मतेरपि दर्शनपरिग्रहा-ऽपरि !]ग्रहात् सम्यग्१ नास्त्येषा गाथा जेप्रतौ । २ चुर्य को। ३ चो० दव्व जे। ४ मइण्णाणं । ५ जतिच्छयी जे।