________________
प्रत्यक्षपरोक्षनिरूपणम् । कालविवज्जेयसामित्तलाभसाधम्मतोवधी तत्तो । माणसमेत्ता छउँमत्थविसयभावादिसामण्णा ॥८॥
कालविव० गाहा । मति-श्रुतसमानकालत्वाद् मिथ्यादर्शनपरिग्रहाच्च तद्विपययसाधघात स्वामिसाधम्यात् कचिल्लाभकालैकत्वाच्च ताभ्यां समनन्तरोऽवधिरिति । नतमस्थस्वामिसामान्यात पुद्गलमात्रविषयसामान्यात् क्षायोपशमिकभावसामान्यात् प्रत्यक्षादिसामान्याच्च मानसमिति गाथार्थः ॥८८।।
अंते केवलमुत्तमजइसामित्तावसाणलाभाओ ।
एन्धं च मति मुताई परोक्खमितरं च पञ्चक्खं ॥८८॥
अंत गाहा । अन्ते केवलम् , उत्तमत्वात् सवशुद्धत्वादित्यर्थः, तथा यतिस्वामिसाम्यात सर्वावसानलाभाचति । अत्र च मति-श्रुते परोक्षम् , इतरत् प्रत्यक्षम् ॥७८ ॥
जीवो अक्खो अत्यव्यावण-भोरणगुणणितो" जेणं । तं. पति" बट्टति" गाणं जं पञ्चक्खं तयं तिविध ॥८९॥
जीवो अक्खो गाहा । इह जीवोऽक्षः । कथम् ? "अश, व्याप्तौ" इत्यस्य ज्ञानात्मनाऽ नुते-व्याप्नुतेऽर्थानिति अक्षः. व्याप्नोतीत्यर्थः । “अश भोजने" इत्यस्य वाऽनाति सर्वार्थानिति अक्षः, पालयति भुङ्क्ते चेत्यर्थः । अक्षं प्रति वर्तत इति प्रत्यक्षम् , अवध्यादि, अतीन्द्रियमित्यर्थः ॥८९।।
अक्खस्स पांग्ग[७-द्वि०]लकता जं. दबिन्दियमणा परा तेणं ।
तेहिंतो जं गाणं परोक्खमिह तमणुमाणं व ॥९०॥
अक्खस्स गाहा । इहाक्षस्य द्रव्येन्द्रियाणि द्रव्यमनश्च पुद्गलमयत्वात् पराणि, पृथगित्यर्थः ।। 'तेभ्यः परेन्योऽक्षस्य यद ज्ञानमुःपद्यते तत् परोक्षम्, इन्द्रिय-मनोनिमित्तमित्यर्थः । परोक्षम् इन्द्रिय-मनोनिमित्तम्, आत्मनः परनिमित्तत्वात्,अनुमानवत्।।९०॥
केसिंचि इन्दियाई अक्खाई तदुवलद्धिपच्चरखं ।
"तं णो ताई जमचेतणाई जाणंति ण घडो च ॥११॥ ५ जि त । : साहम्मओवही को है । ३ मित्तो को हे . १ छतु जे। ५ तो जे। ६ मइया को है। . यरं को है । ८ अक्खो जीवो त । ५ भाय जे । १० ओ जेण है । ओ जे को , १५ ‘इ को है । १२ ना को है। १३ ॐ हं को है। १ ‘कया को है । १. नाणं को है। १६ ‘आई को है। १७ तन्नो को हे। १८ अंगा को है। १९ न को है ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org |
