Visesavasyakabhasya Part 1

SR No.: 002657
Original Sutra Author: Jinbhadrasuri
Author: Dalsukh Malvania
Publisher: L D Indology Ahmedabad
Publication Year: 1993
Total Pages: 306
Language: Prakrit
Classification: Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_aavashyak
File Size: 14 MB

Page 35

विशेषावश्यकभाष्ये
हेतू विरुद्धधम्मत्तणा हि जीवो व चेतणारहितो । णय सो मंगलमिट्ठे तदत्थसुष्णो त्ति पात्रं व ॥ ४३ ॥
हेतू गाहा । कुतः ! विरुद्धानेकधर्मस्वभावँ परिकल्पनात् । इह यद विरुद्रानेकधर्मस्वभावतया परिकल्प्यते तदवस्तु, यथा जीवश्चेतनावियुक्त इति । तदस्तित्वपरिकल्पनेऽपि च सति नासौ मङ्गलम् । कुतः ? तदर्थशून्यत्वात् पापवत् । आगमतो द्रव्यमङ्गलमुक्तम् ॥४३॥
मंगलपदस्थ जाण देहो भव्स्स वा सजीवोऽवि । णो" आगमती" दव्यं आगमरहितो त्ति जं भणितं ॥ ४५ ॥
मंगल० गाहा । नोआगमतो द्रव्यमङ्गलमिदानीम् - तच्च त्रिविधं सूत्रेऽभिहितम् । तद्यथा--"जाणगसरीरदव्वमंगलं" इत्यादि सर्वमुच्चारणीयम् । इह मङ्गलपदार्थज्ञस्य यच्छरीरमात्मवियुतं तदतीतकालनयाऽनुवृत्त्या घृतघटादिव्यपदेशवद् अतीतमङ्गलज्ञानाधारत्वाद् नोआगमतः ज्ञशरीरद्रव्यमङ्गलम्, अनागमत इति । यदुक्तम्मङ्गलज्ञानशून्यत्वात् सर्वनिषेधाभिधायी नोशब्दः । तथा भव्यशरीरद्रव्यमपि भावि - मङ्गलज्ञानाधारत्वाद् द्रव्यमङ्गलमनागमतः, तज्ज्ञानशून्यत्वात् ॥४४॥
अत्रा णो" देम्मिं णोआगमतो" तदेगदेसातो" । भूर्तस्स भाविणो वाऽऽगमस्स जं कारणं देहो ॥ ४५ ॥
अहवा णो देस० गाहा । अथवा विवक्षितो देशप्रतिषेधवचनो नोशब्दः, नोआगमत इत्यागमैकदेशत इत्यर्थः । कथम् ? शरीरस्य मङ्गलज्ञानकारणत्वात् । कारणस्य च कार्यैकदेशत्वात् । उक्तं [च]
“णत्थि पुढवीविसिहो घडो त्ति जं तेण जुज्जइ अणण्णो ।
पुण घडो त्ति पुण आसि पुढवी तओ अण्णो || १ ||" [गा० २५७७ ] अथ मतम् -- ज्ञानस्य समवायिकारणमात्मा, न शरीरम्, अतस्तस्य कार्यैकदेशता न युक्तेति । तच्च न, शरीराऽऽत्मनोरेकान्तेनाविभागात् संसारिणः । अपदिष्टं च--- "अण्णोष्णाशुभयाणं इमं वतं वत्तिविहयणमजुत्तं ।
जह दुद्ध-पाणियाणं जावन्ति विसेसपज्जाया ॥ १ ॥ "
१२
[ सन्मति ० का० २ गा. ४७ ]
१ हेऊ को हे । २ अणा की है । ३ हिओ को हे। ४ न को हे । ५ तयत्थसुन्नो की हे । ६ च जे । ७ 'वः परि' इति प्रतौ । ८ पयत्थ को हे । ९ भव जे । १० 'वोत्ति हे त । ११ नो की हे । १२ “ओ को हे । १३ 'णिअं हे को । १४ अह को है । १५ नो को है । १६ "म्मिनों को हे । १७ मओ को हे । १८ भूर्य को है ।