________________
२१४
विशेषावश्यकभाप्ये सोतं मुतण्णवं या दुग्गेझं सारमेनमेनम्स ।
बेच्दं तयं ति पुच्छति सीसो चरणं गुरु भणति ॥११२४॥
सोतुं गाहा । अथवा सामायिकादि बिन्दुसारपर्यन्तं श्रुतार्णवमपि दुस्तरमुपश्रुत्य शिष्यो यदि न समस्तं शक्नोमि माहीतुमतः सारमात्रमस्य ग्रहीयामीति सञ्चिन्याह-द्वादशाङ्गस्य कः सार इति । गुरुगह--तस्यापि सारश्चरणं तस्यापि निर्वाणमिति सम्बन्धमात्रमुक्तम् ॥११२४||
अण्णाणतो हेत ति य किरिया णाणकिरियाहि ब्याणं ।
भणितं तो किध चरणं सारो णाणस्स तमसारो ॥११२५।।
अण्णाण० गाहा । आहा--अज्ञानतः क्रिया हतति ज्ञानक्रियाभ्यां निर्वाणमुक्तम्, अतः कथं चरणमेव सारः श्रुतस्य. तदसारः इति । उच्यते-ननूक्तमत्र सारशब्दः प्रधानफलपर्यायवचनः श्रुताच्चरणं प्रधानतरं तत्फलं चेति । आह-सत्यमुक्तम् , तदेव तु न मृप्यति निर्वाणकारणसामान्य सति ।। ११२५||
चरणोवल[७३-द्वि०] द्वितुं जं गाणं चरणतो य व्याणं । सारो ति तेण चरणं पधाणगुणभावतो भणितं ॥११२६॥ णाणं पयासयं चिय गुत्तिविमुद्धिप्फलं च जं चरणं ।
मोक्खो य दुगाधीणो चरणं णाणस्स तो सारो ॥११२७||
चरणो• गाहा । णाणं गाहा । उच्यते-चरणोपलब्धिहेतु नं यतश्चरणाच्च निर्वाणमतस्ति कारणसामान्येऽपि ज्ञानचरणयोर्गुणप्रधानभावाङ्गीकरणाच्चरणसारख्यपदेशाः । कथं ? प्रकाशमात्रफरवात ज्ञानस्य, चारित्रस्य च संयमतपोमय वात, तयोश्च संवरनिर्जराफलत्वात , तयाधीनत्वाच्च मोक्षस्य चरणानिर्वाणम् . अतस्तसार इति ॥११२६-२७||
जं सव्वणाणलाभाणन्तरमधया ण मुच्चते सव्यो । 'मुञ्चति य सव्यसंवरलाभे तो सो पधाणतरी ॥११२८॥
जं सब० गाहा । अथवा यदुपक्षीणननुष्कर्माऽपि सर्वज्ञानलाभानन्तरमेव सर्वो' न मुच्यते, मुच्यते च शेटशीम येत्य सर्वसंवरप्राप्त्यनन्तरमेव । अतः केवल
ज्ञानादपि स प्रधानतरो गम्यते ।।११२८॥ .. १ हित त । २ हेऊ हे । यं वि 'हे । ४ सारं त । ५ वो उच्यते-इति प्रतौ ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org