________________
२०४
विशेषावश्यकभाष्ये
अत्थातो गाहा । अथवाऽर्थात् पृथवत्वं यस्य. अर्थो वा पृथक्त्वतो यस्य तदर्थपृथक्त्यम् । अर्थेन वा पृथु अर्थपृथ, तद्भावोऽर्थपृथुत्यम्, तस्यार्थपृथुत्वस्येति पूर्ववत् । कि समस्तस्य श्रुतज्ञानस्य ? नेत्युच्यते, किं तर्हि ? वक्ष्यमाणानामेवावश्यकादीनामिति ॥१०७०||
आवस्सयस्स दसयालियस्स तध उत्तरज्झमायारे । मृतकडे णिज्जुत्तिं वाच्छामि तथा दसाणं च ।।८४॥१०७१।। कप्पस्स य णिज्जुत्तिं ववहारम्सेव परमणिउणस्स । यूरियपण्णत्तीए वोच्छं इसिभासिताणं च ॥८५॥१०७२।। एतेसिं णिज्जुत्ति [७०-५०] वोच्छामि अहं जिणोवदेसेणं । आहरणहेतुकारणपतणिवहमिणं समासेणं ॥८६॥१०७३॥ हेतू अणुगमवइरेगलक्खणो सेझवत्थुपज्जाओ।
आहरणं दिटुंतो कारणमुपपत्तिमेत्तं तु ॥१०७४।।
आवस्सयस्स गाहा । कप्पस्स गाहा । एतेसिं गाहा । हेतु गाहा । हेतुरन्वय-व्यतिरेकलक्षणः, साध्यस्य वस्तुनः पर्यायः, उदाहरणं साधाद् वैधाद्वा साध्यसाधनं साध्यहेत्वन्वय व्यतिरेकदर्शनमाहरणं दृष्टान्त इत्यर्थः, साध्यसाधाद्वैधाद्वा तद्धर्मसाधनं चेति । तत्र कर्ताऽऽमा.भोक्तृत्वात्, इह यो भोक्ता स कर्ता दृष्टः, तद्यथादेवदत्तः, यश्चाऽकर्ता नासौ भोक्ता, यथाऽऽकाशम् । तत्र भोक्तत्वमात्मपर्यायः कर्तत्वाकर्तृत्वान्वय-व्यतिरेकलक्षणं देवद्त्ताकादासाधर्म्यवैधाभ्यां साध्यसाधनं हेतुः, देवदत्तः कर्तृभोक्तृत्वसाध्यहेत्वन्वयप्रदर्शनं साध्यसाधात्तर्मसाधनमुदाहरणम्, आकाश कर्तृत्वभोक्तृत्वसाध्यहेतुव्यतिरकदर्शनं साध्यवैधात्तद्धर्मसाधनं वैधयॊदाहरणम् । कारणमन्यत्र हेतुरेव । इह तु हेतोः साक्षादभिधानात्कारणमुपपत्तिमात्रम् , यथा निरुपमसुखः सिद्धः, ज्ञानानाबाधाकांत. निरुपम मुग्वप्रतिज्ञानाच्च नेहोदाहरणमस्ति । दृष्टाश्च प्रकृष्टज्ञानानावाधाः परमनुखिनो मुनयः । अत एव केवलज्ञानाऽशरीरानाबाधप्रकर्षादन्वयमन्तरेणापि निरुपममुखोपपत्तिः सिद्वानां गम्यते ॥१२७१-७४॥
एवं पदाण णिवही हेतूदाहरणकारणत्थाणं । ।
अहवा पदणिवही च्चिय कारणमाहरणहेतूण १०७५।। १ सज्जत। .. भावनं-इति प्रतौ ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
