________________
अनुयोगविचारः ।
१५७ सेस गाहा । 'सुतं हवति सेसं'[८२४] ति शेषमिति यच्छपस्थानां श्रुतग्रन्थानुसारि विज्ञानं तद्भावश्रुतम्, तद्भावक्षायोपशमिकोपयोगात् ।।८२८॥
भणंतं वा ण सुतं सेसं कालं सुतं गुणेन्ताणं । ।
तं चेय सुतं भणिति कारणकज्जोवयारेणं ॥८२९॥
भण्ण० गाहा । 'सुतं हवति सेसं' [८२४)ति श्रुतं तद्भवति शेष कालमिति वाक्यशेषः । न तु भग्यमानम्, शब्दमात्रत्वात् । श्रुतानन्तरं तु श्रोतृविज्ञानकारणत्वात्तच्छ्रतम् ॥८२९॥
अधवा वइयोग मुतं सेसं सेसं ति जं गुणब्भूतं ।
भावसुतकारणाते जमप्पधाणं ततो सेसं १८३०॥
अधवा गाहा । अथवा वाग्योगः श्रुतं भवति । किंविधं ? शेषम् । शेषमिति गुणभूतमप्रधानमागृह्यते भावश्रुतकारणम् . न भाववैतमित्यर्थः ।।८३०॥
वइओग सुतं तेसिं ति केइ तेसिन्ति भासमाणाणं ।
अधवा सुत[५५-५०]कारणतो वइयोगसुतं सुणेताणं ॥८३१॥
यइ० गाहा । केचित् पठन्ति वइजोगसुतं हवति तेसिं' तेपामिति वक्त संबन्धात् । नन्वेकवचनमुक्तं 'ते भासति तित्थकरो' [८२ ४] त्ति । इह 'तेसिं' बहुवचनाद्वचनभेदः । उच्यते-न दोपो यथान्यत्र “अच्छंदा जे ण भुंजंति न से चाइ त्ति वुच्चइ।" दिशवै० २. २] अथवा तेपामिति श्रोतृणां वाग्योग एव श्रुतं वाग्योगश्रुतं न भावश्रुतमित्यर्थः । अथवा तान् भापते तीर्थवृद्धाग्योगश्चार्यमस्य भवति । श्रुतं भवति तेषामिति श्रोतृणां भावश्रुतकारणत्वाच्छूतमिति ।
सत्पदप्ररूपणादिपु-गतौ सिद्धमनुष्ययोः केवलम् , इन्द्रियेऽतीन्द्रियस्य, एवं उसकायाकीययोः, सयोगाऽयोगयोः, अवेदस्याऽकपायस्य, शुक्ललेश्यालेश्ययोः, सम्यग्दष्टेः, केवलज्ञानिनः, केवलदर्शिनः, संयत-नोसंयतयोः, साकारानाकारोपयोगयोः, आहारकानाहारकयोः, भापकाभाषकयोः, परीत्त-नोपरीत्तयोः,पर्याप्त-नोपर्याप्तयोः, बादरनोबादरयोः, नोसंज्ञिनः, भव्य-नोभव्ययोः. चरमाचरमयोः । द्रव्यप्रमाणम्- प्रपद्यमानानामुत्कृष्टतोऽटोत्तरशतम् । पूर्वकेवलिनोऽनन्ताः । क्षेत्रं जघन्यतो लोकस्यासंख्ययेयभागः; उत्कृष्टतो लोकः । स्पर्शनमप्येवमेव । कालतः साद्यमपर्यन्तं नास्यान्तरमस्तैि'। भावः क्षायिकः । भागाल्पबहुत्वे पूर्ववत् ।।८३१॥
केवलणाणं णन्दी मंगलमिति चेह परिसमत्ताई।
अधुणा स मंगलस्थो भैण्णइ पगतोऽणुयोगो ति ॥८३२॥ १ यच्छन्दस्था -इति प्रती । २ मुणे त । ३ ते चैव त । तं चेव को है। गश्रु-इति प्रतौ। ५ भनक्ति-इति प्रता। वक्तृवन्धानत्वेक-इति प्रतौ। ७ *चामावश्यभ-इति प्रती। ८ कायावयोः-इति प्रतो । ९ सयोगयोः-प्रती। १० ष्टशतां-इति प्रतौ। ११ मस्ति नावभागा-इति प्रती । १२. भणति जे।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org