________________
१०८
विशेषावश्यकभाष्ये अवि० गाहा । यहाऽविशुद्धचक्षुपो मन्दमन्दप्रकाशे रूपोपलब्धिः, एवमसंज्ञिनः पञ्चेन्द्रियसंमूर्च्छन जेभ्यः । ततः संजिनामतिप्रकृष्टतरमिति । आह-कुतः पुनचैतन्यसमानत(ता)यामात्मनामिदमुपलब्धिनानात्वम् । उच्यते-सामर्थ्यभेदात् । स च क्षयोपशमानन्त्यात् ।।५०९।। तथा
तुल्ले छेदेयभावे जं सामत्थं तु चकरतणस्स । तं तु जधक्कमहीणं ण होदि सरपत्तयादीणं ॥५१०॥
तुल्ले गाहा । इह छेदकत्वे तुल्ये चक्रवर्तिनश्चक्रस्य यत्सामध्यं तत्क्रमशो हीयमानसामर्थ्यानां न शरूपत्रादीनामस्ति ।।५१०॥
ईय मणोविसईणं जा पडुता होति ओग्गेहादीसु ।
तुल्ले चेतणभावे अस्सण्णीणं ण सा होति ॥५११॥" ईय गाहा । एवमेव हि मनोविषयिणां संज्ञिनामित्यर्थः, चैतन्ये सति या पटुताऽग्रहादिपु क्रमशो हीयमानाऽसावसंज्ञिनामिति ॥५११॥
जे पुण संचिंतेतुं इट्ठाणिहेसु विसय[३५-४०]वत्थूसु।
वत्तंति णियत्तन्ति य सदेहयरिपालणाहेतुं ॥५१२॥
जे पुण गाहा । इह ये पुनः सञ्चिन्त्य सञ्चिन्त्येष्टेपु विषयवस्तुप्वाहारादिष्वनुप्रवर्तन्तेऽनिप्टेभ्यश्च निवर्तन्ते स्वदेहप्रतिपालनाहेतोः ।।५१२॥
पाएण संपते च्चिय कालम्मि न यातिदीहकालण्णा ।
ते हेतुवातसण्णी णिच्चेट्ठा होति अस्सण्णी ॥५१३॥"
पाएण गाहा । प्रायेण च साम्प्रत, एव काले नातीताऽनागताऽवलम्बिनः, केचिच्च कालान्तरावलम्बिनोऽपि नातिदीर्घकालानुसारिणस्ते हेतुवादसं जिनो विकलेन्द्रियादयः। कारणं निमित्तमित्यनन्तरम् । संज्ञानप्रत्ययादनुमीयन्ते संज्ञिन इति । यतो नाऽसञ्चिन्त्येप्टेऽनुप्रवृत्तिरनिष्टाद्वा विनिवृत्तिरस्ति । तदभावादसंजिनो निश्चेष्टाः पार्थिवादयः ।।५१३॥
सम्मदिट्ठी सणी संते णाणे खयोवेसमियम्मि ।
अस्सण्णी मिच्छत्तम्मि दिठिवादोवदेसेणं ॥५१४॥
सम्म०गाहा । इह दृष्टिदर्शनम् , वदनं वादः, दर्शनवादमङ्गीकृत्य सम्यग्दृष्टिः संज्ञी क्षायोपशमिकजाने वर्तमानो नेतरत्र, मिथ्यादृष्टिरसंज्ञीति ॥५१४।। आह१ छेय गभा को है । २ “तमाईण को हे त । ३ इय को । ४ उग्ग० को हे । ५ दारं त। ६ यति नियम॒ति को है त । ७ परिवाल त । ८ 'न्त्ये स्वेषु-इति प्रती। ९ संपयं त । १० दारं त। ११ खउव. हे ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org