________________
९८
विशेषावश्यकभाष्ये
दव्वसुतं : सण्णक्खरमक्खरलंभो त्ति भावसुतमुत्तं । 'सोतोवलद्धिवयणेण वंजणं भावसुतं च ॥ ४६६ ॥
दुव्व० गाहा | दव्व० गाहा । अत्र पुनः संज्ञाक्षरं व्यञ्जनाक्षरं च द्रव्यश्रुतमुक्तम्, श्रुतविज्ञानकारणत्वात्, इतरद्भावश्रुतम् लब्ध्यक्षरमित्यर्थः, विज्ञानात्मकत्वात् । यत्रापि हि मति श्रुतयोर्विशेषोऽभिहितस्तद्यथा "मोत्तूर्णं दव्वसुयं" इत्यत्रापि द्रव्यश्रुतमिति संज्ञाक्षरमुक्तम्, “अक्खरलंभो य सेसेसु" त्ति अत्र लब्ध्यक्षरम्, “सोतिन्दियोवलद्धी होति सुतं" इत्यत्रोभयसमासोपदेशाद् व्यञ्जनाक्षरम्; लब्ध्यक्षरम् च शब्दो विज्ञानं चेत्यर्थः ॥४६५-४६६॥
9
पचक्खमिन्दियमणेहि लभति लिंगेण य क्खरं को वि । लिंगमणुमाणमणे सारिखातिं प्रभासंति ॥ ४६७॥
पच्चवख० गाहा । तच्च लब्ध्यक्षर मिन्द्रियमनोभिः प्रत्यक्षमुपलभ्येत आत्मना लिङ्गेन च । लिङ्गं पुनरनुमानम् । अनुमानहेतौ धूमादावनुमानोपचारं कृत्वोक्तम्, प्रत्यक्ष हेतौ घटे प्रत्यक्षोपचारवत् । अन्ये तु सादृश्यादिलिङ्ग पञ्चप्रकारमेवेति मन्यन्ते ||४६७॥ तद्यथा-सारिवखवित्रक्खो भयमुत्रमागममेत्र सव्वमणुमांणं । किमेतविसेसेण वा ण तं पंचहा' ठाति ||४६८ || "भाय-अहि अस्सतरा गत्रिआ दट्ट्ण भायवितिनउला ।
मायपिऊणं सरणं गवयस्स य उत्तओ सग्गो ||४६८ ॥ १ ॥ सारिख ० [० गाहा । साहश्यादप्रत्यक्षेऽपि स्मृतिरूपमनुमानमुत्पद्यतेऽन्यत्र यथामित्रातुर्भ्रातरीत्यादि । विपक्षाद हेर्न कुल इत्यादि । उभयस्मादश्वतराद्" खराश्वयोरित्यादि । उपमानागोर्गवय इत्यादि । आगमात् स्वर्गादाविति । "सर्वमेतद् अनुमानं नातिवर्तते । अथ किञ्चिन्मात्रभेदाद्वेदः कल्यते, न तत् पञ्चधावस्थास्यत इति ॥ ४६८|| इन्द्रियमणोणि [ ३२ - प्र० ]मित्तं पि णाणुमाणाहि भिज्जते किंतु । णावेक्खति लिंगंतरमिति पच्चक्खोवयारो त्थ ||४६९ || इन्दि० गाढा । इह यस्मात् साक्षादिन्द्रियमनोनिमित्तं विज्ञानमिदमपि नानुमानाद्भियते । किं तर्हि ? न लिङ्गान्तरमपेक्षते इत्यतस्तत्र प्रत्यक्षोपचार इत्युक्तं ग्रार्क् ॥४६९॥
Jain Education International
१ सोउव है । २ द्रष्टव्या गा० ११६ । ३ लग्भइ को । ४ कोई त । कोइ को है । ५ क्खाई को छत । ६ "गम एव जे 'चिम्मत' को है त । ८ पंचवा जे । ९ "अत्रान्तरे 'भाय अहियस्स' इत्यादिका गाथा क्वचिद् दृश्यते । सा च प्रक्षेपरूया मूलटीकयो र गृहीतत्वादुपेक्ष्यते " - हेटी० ४७० । एषा गाथा जेवतो नास्ति, कोतप्रत्योरस्ति । १० दश्वआः - इति प्रतौ। ११ स्वयंन्थमनुमानति - इति
प्रतौ ।१२ द्रष्टव्या ९५ तमगाथायाः वृत्तिः ।
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org