Page Text
________________
अक्षरश्रुतविचारः।
मुद्धा वि सरंति सयं सारंति य वंजणाई जं तेणं । होन्ति सरा' ण कताइ वि [३१-द्वि०] तेहि विणा वंजणं सरति ॥४६०॥
मुद्धा गाहा । यतः शुद्धा "अकारादयः स्वरति(न्ति) अर्थान् संशब्दयति(न्ति), व्यञ्जनानि च स्वरयन्ति, न कदाचिदपि तानन्तरेण व्यञ्जनस्वरणमस्तीत्यतः स्वरा इति । अथवा अक्षरमिति चैतन्यमाह । तत्स्वरणात् स्वराः, तत्संशब्दनादित्यर्थः, यतो नानभिहितेऽन्तर्विज्ञानव्यक्तिरस्तीति ॥४६॥
वंजिजति जेणत्यो घडो व्य दीवेण वंजणं तो तं ।
अत्थं पारण सरा बंजन्ति ण. केवला जेणं ॥४६१॥ वंजि० गाहा । व्यन्यतेऽनेनार्थः प्रदीपेव घट इति व्यञ्जनम्, बाह्यार्थः व्यञ्जभैरवाभिव्यम्यते । नापनीतव्यञ्जनमभिधानमर्थप्रत्यायनायालं दृष्टम् , तद्यथा सम्यग्दर्शनज्ञान-चारित्राणीति अ अ अ अ अ आ अ आ इ आ ई इ स्वरास्तु केवलाः स्वार्थमेवाभिव्यञ्जयन्ति न बाह्यम् , अन्यत्र संज्ञाभिधानात् , प्राकृताभिधानाद्वा, तद्यथा अ इ आ आ इ आ वेत्यादि । अक्षरस्य नैरुक्तमभिधानमिदमर्थात् क्षरत्यतः क्षरं स्वयं च न क्षरतीत्यक्षरमिति ॥४६१॥
तं सण्णा-बंजण-लद्धिसण्णितं तिविधमक्खरं तत्थ ।
मुवहुलिविभेतणियतं सण्णक्खरमक्खरागारो ॥४६२।।
तं गाहा । तदेतदक्षरं त्रिविधम् । तद्यथा--संज्ञाक्षरं व्यञ्जनाक्षरं लब्ध्यक्षरमिति । तत्र संज्ञाक्षरम् अक्षराकारविशेषः । तच्च ब(बा)मयादिलिपीविधानादनेकविधम् ॥४६२।।
जिज्जति जेणत्यो घडो व्व दीवेण वंजणं तो तं । भण्णति भासिज्जंतं सबमगाराति तक्कालं ॥४६३॥
वंजि० गाहा । व्यज्यतेऽनेनार्थः प्रदीपेनेव घट इति व्यञ्जनम् , व्यञ्जनं च तदक्षरं च व्यञ्जनाक्षरम् । सर्वमेव भाष्यमाणमकारादि-हकारान्तम् , अर्थाभिव्यञ्जकत्वाच्छब्दस्य !!४६३॥
जो अक्सरोवलंभी सा लद्धी तं च होति विण्णाणं । इन्दियमणोणिमित्तं जो यावरणक्खयोवसमो ॥४६४॥
जो अक्स्वरो० गाहा । इह योऽक्षरोपलम्भस्तल्लब्ध्यक्षरम् । तच्च विज्ञानमिन्द्रियमनोनिमित्तकं यत् श्रुतग्रन्थानुसारि यश्च तदावरणक्षयोपशमः लब्धिरुपयोगश्चत्यर्थः ।।४६४॥
दव्यमुतं सणा-वंजणक्खरं भावमुत्तमितरं तु ।
मतिमुतविसेसणम्मि वि मोनणं दव्यमुत्तं ति ॥४६५।। १ सरं त। २ अपका-इति प्रतौ । ३ सव्यकाराइ हे ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 002657 |
| Book Title | Visesavasyakabhasya Part 1 |
| Original Sutra Author | Jinbhadrasuri |
| Author | Dalsukh Malvania |
| Publisher | L D Indology Ahmedabad |
| Publication Year | 1993 |
| Total Pages | 306 |
| Language | Prakrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_aavashyak |
| File Size | 14 MB |