________________
९६
विशेषावश्यकभाष्ये
उवयोगे' च्चिय णाणं सुद्धा इच्छंति [ ३१ - प्र० ] जंण तव्त्रिरहे । उप्पातभंगुरा वा जं तेसिं सव्वपज्जाया ||४५४ ॥
उ० गाहा । यत उपयोग एव ज्ञानमेषां नानुपयोगे । यतो वानुसमयमुत्यादि भङ्गुरं च सर्वमिति । अशुद्धानामनुपयोगेऽपि ज्ञानम्, अवस्थितं च यतः सर्वमिति । एवं तावदभिलापहेतोर्विज्ञानस्याक्षरता विनाशिता च ॥४५४॥
अभिलप्पा विय अत्था सव्वे दव्वद्वतायें जं णिच्चा । पज्जाएणाणिच्चा तेण वखरअक्रा चेयं ॥ ४५५ ।। अस्लि० गाहा । अभिलाप्या अपि हि द्रव्यपर्यायार्थिकाभिप्रायादेवधर्माण
एवेति ॥ ४५५ || आह
* एवं सव्वं चिय पाणमक्खरं जमविसेसितं सुत्ते । अविद्धयमते को सुतणाणे पतिविसेसो ॥ ४५६ ॥
एवं गाहा । एवं सर्वमेव हि ज्ञानमक्षरमयमविशेषतो यतः सूत्रेऽभिहितम् - " सव्वजीवाणं पि य णं अक्खरस्स अनंतभागो णिच्चुग्घाडियओ" [ नन्दी सू० ७७] त्ति । तथा च सर्वभावानामक्षरत्वमशुद्धानाम् । अथ श्रुते कोऽतिशय विशेषो यत्तदेवाक्षरमिति ? || ४५६ ॥ उच्यते
“जति विहु सव्वं चि णाणमक्खरं तघ वि रूढितो वणें । भणति अक्खरमियरा ण खरति सव्वं सभावातो ||४५७ ॥ जति विगाहा । इह यद्यप्यविशेपेण ज्ञानमक्षरं सर्वभावाश्च तथापि हि रूदिविशेषाद्वर्णाक्षरमुच्यते पङ्कजवत् । ||४५७॥
afoणज्जति जेणत्थो चित्तं वण्णेण वाऽधवा दव्वं ।
वणिज्जति दाइज्जति भण्णति तेणक्खरं चणे ॥ ४५८ ॥ वणिज्ज० गाहा । वर्ण्यते येन अभिधेयोऽर्थ इति वर्णः चित्रवर्णनवत् । अथवा द्रव्यगुणविशेषवर्णवत् वर्ण्यत निरूप्यते तेन वर्णोऽक्षरमिति ||४५८|| अक्खरसरणेण सरा वंजणमवि वंजणेण अत्थस्स ।
अत्थे खरति ण य जेण खिज्जते" अक्खरं तेणं ॥ ४५९॥ अक्खर • गाहा । अक्षराणीति व्यञ्जनान्याह । 'स्वृ शब्दोपतापयोः' अक्षरस्वरणात् स्वराः, अक्षरसंशब्दनादित्यर्थः || ४५९ || किमुक्तं भवति !
Jain Education International
१
वि य को है । २ 'ताइ जंत । "ट्टियाए जं को हे। ३ चेव को हे त । ४ चो एवं जे । ५ आ० प्रति त । ६ वष्णो को हे, ७ वष्णो को हे । ८ 'ते तेन नाभि - इति प्रतौ । ९ 'ति जेण ण य खि त । १० खिज्जइ त है । खिज्जई को ।
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
