________________
विशेषावश्यकभाष्ये
उग्गह० गाहा । इहे 'अवग्रहणमवग्रहः' इति कृत्वा यथासो सामान्यस्य नयेहादयोऽपि । यस्य यावत् स्वार्थस्यावग्रहणमित्यतः सर्वमवग्रहः । तथा 'ईह चेष्टायाम्' इति सर्व एवावग्रहादयो मते चेष्टाविशेषा इति सर्वमीहा ॥३९८।। तथा
अवगमणमवायो ति य अत्थावगमो तयं भवति सव्वं । धरणं च धारणं त्ति य तं सव्वं धरणमत्थस्स ॥३९९।।
अव० गाहा । ‘अवगमनमवायः' इति सर्व एवांवग्रहादयः सामान्यादेरर्थविशेषस्यावगमनप्रकारा इति सर्वमवायः । तथा 'धरणं धारणेति' सर्व पवावग्रहादयोऽर्थालम्बनत्वादप्रच्युतिस्वभावा इति सर्वा धारणेति । तथापि त्वालम्बनविशेषविवक्षयाऽवग्रहादिभेदः । स च प्रागपदिष्ट इति ॥३९९॥
तं पुण चतुविधं णेयमेततो तेण जं तदुवयुत्तो ।
आदेसेणं सव्वं दवातिचतुविधं[२७-द्वि] मुणति ॥४००॥ तं पुण गाहा । इह ज्ञेयभेदात् ज्ञानभेदः, घटादिज्ञानवदवग्रहादिभेदति । "तं समासओ चउन्विहं पण्णत्तं तं जहा दवओ० दव्वओ णं आभिणिबोहियणाणी आएसेणं सव्वदव्याई जाणइ ण पासई" [नन्दी सू०५९ ] इत्यादि ।।४००।।
आतेसो त्ति पगारो ओहादेसेण सम्बदव्वाइं ।
धम्मत्थियातियाइं जाणति ण तु सव्व भेतेणं ॥४०१॥ [आतेसो गाहा] । आदेशो नाम प्रकारः । स च सामान्यतो विशेषतश्च । ततः द्रव्यजातिसामान्यादेशेन सर्वव्याणि धर्मास्तिकायादीनि जानीते, न विशेषादेशतो, न सर्वपर्यायादेशत इति यावत् ।।४०१॥
खेत्तं लोगालोगं कालं सम्बद्धमधय 'तिविधं ति । पंचोतइयादीए भावे जं णेयमेवतियं ॥४०२।। आतेसो त्ति व मुत्तं सुतोवलद्धेसु तस्स मतिणाणं ।' पसरति तव्भावणया विणा वि मुत्ताणुसारेण ॥४०३।।
खेत्तं गाहा । आतेसो. गाहा । अथवापदेशः सूत्रं तस्मादादेशादादेशतः सूत्रादित्यर्थः । आह-यदि सूत्रात् कथमाभिनिबोधिकेनेति ? उच्यते-ननु पूर्वमप्येतदुक्तम् अस्य श्रुतोपलब्धेष्वर्थेषु तद्वासनासामर्थ्यात् सूत्रोपयोगनिरपेक्षाऽपि मतिरनुप्रवत्तेत इति ॥४०२-४०३||
१ इहाभाव-इति-प्रतौ । २ वाउत्ति को है। वाओ त्ति त । ३ धारण ति जे त । ५ ज्ञेयमेदात ज्ञानभेदात् ज्ञानभेदो-इति प्रतौ । ५ तिविधो तिजे। तिविधो वित। ६ सुउवल हे। ७ क्तं मस्य-इति प्रती ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
