________________
२८३
हंसराजकृत हीरविजयसूरि चतुर्मास लाभप्रवहण सज्झाय
(आमां केटलेक स्थळे सुंदर काव्यत्व छे. हीरविजयसूरि खंभातमां चातुर्मास करे छे ते वखतनुं वर्णन छे तेमां खंभातनां परां, मंदिरो, मोटा आगेवान श्रावको वगेरे, पण वृत्तांत जोई शकाय छे. ते वखते सूरि साथे ४० ठाणां - शिष्यशिष्याओ हता. तेमणे शीतलनाथनी प्रतिष्ठा करवा साथे २१५ जिनबिंबोनी अंजनशलाका करी हती. सूरि वहाणरूप छे ने तेथी शु-शं लाभ थाय छे ते बतावी आ कृतिनुं नाम लाभप्रवहण आपेलुं छे, अने तेमां वहाण साथे संबंध धरावतां नामो (nautical terms) आप्यां छे ते गुजरातना वहाणवटाना अभ्यासीने खास जाणवा जेवां छे. आ कृति रचनार हंसराजे ‘महावीर स्तवन' सुंदर पद्यमां रचेल छे ने ते आचार्यना समकालीन छे.
आ सझायनुं नाम ‘प्रवहण सझाय' छे एटले प्रवहण एटले वहाणरूपी गुरु हीरविजयसूरि छे के जे द्वारा संसाररूपी समुद्र तरी शकाय छे. कर्ताए प्रथम सरस्वती अने पछी २४ वर्तमान जिननी स्तुति करी छे अने त्रंबावतीना थंभण पार्श्वनो पण उल्लेख करी बताव्यु छे के हीरविजयसूरि वहाण रूपे त्रंबावती एटले खंभात वसंतमासमां पधार्या त्यारे त्यांनां मंदिरो जेवां के सीमंधर, कंसारी पार्थ, सकरपुरनुं चिंतामणि (पार्थ) अने महमदपुर तथा सुलतानपुरनां मंदिरोमां जई दर्शन करू. आ मास- सुंदर वर्णन आमां कर्यु छे.
पूज्यश्री सागोटाना उपासरे बिराजता हता. तेमणे शीतलनाथनी प्रतिष्ठा करी ने ते सिवाय २१५ बिंबोनी अंजनशलाका करी. आ समय संवत् १६३८ना माह शु.१३ होवो घटे. जुओ नाहर १. नं.६०५, ना.२ नं.१२१५, बु.र, नं.२५५, ११००, ११२३ के जे पैकी ११००मां खंभातवासी ओसवंशीय सो. वच्छानुं नाम आवे छे. कृतिमा दोसी वच्छा कहेल छे तो दो सो. उक्त लेखमां भूलथी वंचायुं होय; अने लेख नं.११२३मां खंभातवासी ओसवंशीय सा. उदयकर्णनुं नाम आवे छे.
पछी संघवी उदयकरण अने भाकराजे पूज्यजीने विनति करी के चोमासु खंभातमां करवानी कृपा करो ने तेथी तेओ लाभ जाणी त्यां चोमासु रह्या. हवे आषाढ मासनुं वर्णन आपी कुंराना कुमार - हीरविजयने वहाण- रूपक आपी आखं रूपक कवि काव्यमा उतारे छे. आषाढनुं ए रीते विस्तारथी पूरुं वर्णन करी श्रावण-भाद्रपदमां पजुसण पर्व आव्युं त्यारे संघवी उदयकर्णे समोसरण रच्यु. आसो ने कार्तिक ढूंकमां पतावी तेमना चोमासाथी थयेल लाभ जणावी शिष्यपरिवारमाथी नाम आपे छे. आ प्रमाणे चोमासानी सझाय कवि हंसराज पूरी करे छे.)
[कवि माटे जुओ जैन गूर्जर कविओ भा.२ पृ.२७७-७८ तथा गुजराती साहित्यकोश खंड १, पृ.४९१. 'महावीर स्तवन'नी सं.१६५२नी प्रत मळे छे एटले ए कृति ते पूर्वे रचायेली
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org