________________
१०८
प्राचीन मध्यकालीन साहित्यसंग्रह जणायुं के चीस पाडतां आ प्राणीओ आमिषाहारीने आहार पूरो पाडवा माटे बांधेला छे ने ए ‘पाहि पाहि' (रक्षण करो, रक्षण करो) एम बोलतां लाग्यां. दयार्द्र नेमिनाथे रथ फेरव्यो. लग्ननो त्याग कर्यो. राजिमती विलाप करवा लागी. दीक्षानो अडग निश्चय करी आखरे प्रव्रज्या श्रावण शुद ६ने दिने गिरिनारना सहस्राम्रवनमां लीधी, राजिमतीए पण तेनी पासे दीक्षा लीधी. आखरे बने सिद्धि पाम्या.
श्री महावीर प्रभु पछी नंदराजाना समयमा स्थूलिभद्र थया. तेओ यौवनवयमां कोशा नामनी वेश्याने त्यां रहेल अने पछी तेमणे दीक्षा ग्रहण करी. तेमना चरित्रनो एक भाग ए छ के -
एकदा एक चातुर्मास समये जुदाजुदा मुनिओ सिंह, गुफा आदिक पासे रही तपश्चर्या करवा माटे गुरु महाराजनी आज्ञा मागी त्यां गया. स्थूलभद्रे गुरुनी आज्ञा एम कही मागी के “हे भगवान्, हुं पण कोशा वेश्यानी चित्रशाळामां रहीने षड्रस भोजन सहित चातुर्मास रहीश." गुरु महाराजे पण ज्ञानोपयोगथी तेमने योग्य जाणी तेम करवानी आज्ञा आपी, अने तेथी स्थूलभद्रे कोशाने त्यां जई शुद्ध चारित्र पाळ्युं. ते चारित्र बीजा बधा शिष्यो करतां अति दुष्कर गुरुजीए जाहेर कर्यु.
आ स्थूलभद्र अने कोशानो प्रसंग लई केटलाक जैन कविओए शृंगारमय वर्णन, तेमां वसंतवर्णन मूकी, करेल छे. आखरे त्यागनो बोध बताव्यो छे.
केटलीक अध्यात्म-वसंतो पण गवाई छे. वसंत संबंधी होरीओ रचाई छे तेमांनी केटलीक अध्यात्म-होरीओ पण छे.
वसंत संबंधीनां जैन कविओनां कथनो अने काव्यो केटलां रसिक छे अने जैनेतर कविओनां काव्यो साथे सरखावतां केवां मालूम पडे छे ए कार्य तटस्थ रसपिपासु वाचकजनोने सोंपवामां आवे छे.
जैनेतर गुजराती काव्योमा प्रथम ज वसंत संबंधी वर्णन करनार नरसिंह महेता मळी आवे छे; ज्यारे तेमनी पहेलांना जैन कविओ वसंतवर्णन करनारा मालूम पडे छे.
महा शुद ५ने वसंतपंचमी लोकमां कहेवामां आवे छे अने ते मासमां वसंतनुं आगमन थाय छे एवो ध्वनि ते परथी नीकळे छे; परंतु खरु जोतां फागण वद १ (मारवाडी चैत्र वद १)थी एटले होळीनो दिन फागण शुद पूर्णिमा पछी तुरत ज बीजा दिवसथी वसंत शरू थाय छे; छतां अत्र लोकमां माह मासी वसंतप्रारंभनी मान्यताने मान आपी माह-फागणचैत्र एम वण मासने वसंत ऋतुनां गणीने तेनां वर्णन आपवामां आव्यां छे.)
विक्रम चौदमुं शतक
१. अंबदेवसूरिकृत 'समरा रासु'माथी [अंबदेवसूरि निवृत्तिगच्छना पासडसूरि(पार्श्वदत्तरि)ना शिष्य छे. पाटणना समरसिंहे
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org