Page Text
________________
उच्छ्रबासः ]
मदनरेखा - आख्यायिका
निजभुजगजराजकन्धरातः स्वयमवरोध निजापि राज्यलक्ष्मीः । मम करखरपृष्ठमप्रतिष्ठं भृशमधिरोपयितुं प्रचक्रमे यत् ॥ ३४३ ॥ किं वा मयाऽपराद्धं यदहं स्वच्छन्दताऽमृतसागरमग्नोऽपि प्रजापालनपारवश्य मरुस्थले स्थापयितुमुपक्रान्तः । किञ्च,
१३७
तावत् कापि कदापि केनचिदपि प्राज्ञेन राज्ञाऽपि ते
प्रज्ञाज्ञा स्खलिता न, या स्खलति किं सैषा वराके मयि । यां वात्यां तरवोऽपि न क्षमतमाः सोढुं स्वमूलैः स्थिताः पाताले प्रपुना झाटघटया सा नाम किं सद्यते ॥ ३४४॥ तथापि यदि तातपादा नाऽप्रसादं कुर्वते तदहं मनाग् विज्ञपयितुमिच्छामीति वद
नेवानुज्ञातो राज्ञा पुनराख्यत्---
शुश्रूषमाणस्तव पादपद्मं राज्यं प्रजां च प्रतिपालयामि ।
यत् स्वादयन्तो मधुरं यथेच्छं जना भजन्ते कटुकं कषायम् ॥ ३४५॥ ततोऽत्र स्थित एव तपोविधिम्---मया सेव्यमानचरणारविन्दः - स्वेच्छया तातः करोतु, येन ममापि तातस्यापि मनोवाञ्छितं सिद्ध्यति ।
ततो राज्ञा सस्मितमवाचि - ' वत्स ! प्रज्ञावानपि छलितोऽसि मोहपिशाचेन कथमन्यथा त्वमपीत्थं मन्त्रयसे । किमु राज्यमपहाय तपस्तप्यमानानां सतामपि पुत्रादिसम्बन्धगन्धोऽपि न विधुरयति वैराग्यभाग्यम् ? आस्तामपरः, किं भगवानपि जिनेन्द्रः परमवैराग्यतरणीनाथः कृतवानेवम् ? कारितो वा केनापि किमिदमपि नाकर्णितं सकर्णेन
गृहिप्रसङ्गः स्तोकोऽपि यतीनां पैथ्यकारणम् ? ।
न पथ्यकारणं शीतं प्रत्यग्रज्वरिणां जलम् ॥ ३४६ ॥
ततः किं बहूदितेन ? त्यज कदाग्रहममुम् । किमनेन विवेकिजनानुचितेन वचनेन ।
<
१. झाट 'शब्दः संस्कृतभाषायां न प्रचलितः किन्तु देश्यप्राकृते लतागहनवाची 'झाड 'शब्दः 'देशीशब्द संग्रहे आचार्यहेमचन्द्रेण " झाडं लयगहणे " ( - देशीश० वर्ग ३, गा०५७) निर्दिष्टः । अत्र ग्रन्थकारेण स एव शब्दः संस्कृते अनुकृतः इति बोध्यम् ।
२. पथि अकारणम्-यतीनां मार्गे स्तोकोऽपि गृहिप्रसङ्गः - गृहस्थसङ्गः - न कारणम्-न सहाय विधायकः इति आपेक्षिकम् एतद् वचनम् |
८
गृहप्रसङ्ग ' इति पाठान्तरेऽपि अयमेव भावः । पूर्वानुभूतः यो गृहप्रसङ्गः रत्यादिक्रीडास्मरणं वा कषायकरणादिप्रसङ्गस्मरणं न यतिमार्गे सहायकारि ।
1 दा नः प्रल विना । 2 विज्ञाप' ख । 3 तो मो ख । 4 गृहप्रसङ्ग स्तो खल |
१८
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 002639 |
| Book Title | Madanrekha Akhyayika |
| Original Sutra Author | Jinbhadrasuri |
| Author | Bechardas Doshi |
| Publisher | L D Indology Ahmedabad |
| Publication Year | 1973 |
| Total Pages | 304 |
| Language | Sanskrit, Hindi |
| Classification | Book_Devnagari & Literature |
| File Size | 15 MB |