Page Text
________________
उच्छ्वासः ]
मदनरेखा-आख्यायिका करणस्तावदेवाक्षतनयोऽप्यक्षतनयः, निष्कलङ्काधिपतिरपि निष्कलङ्काधिपतिः, न कस्य राज्ञोऽपि यः समुद्रो मूलाधारः, सोऽपि सरोगरमणीगणवितीर्णहृदयस्तथा मथितो यथा विषमकैरभाजनमेव श्रूयते । ततः पुरुषेणाधमतमत्वं निकृष्टत्वं मध्यमत्वमपि विहाय सर्वथो. त्तमत्वमेव पुरस्करणीयम् । अधमतमत्वं सर्वथा हेयमेव ।
तदनेन मुनिदेशनाश्रवणेन भानूदयेनेव तमांसि, वडवानलेनेव पयांसि, निदाघेनेव तुषारः, समस्तोऽपि निरस्तस्तस्य मदनविकारः । निन्दता चात्मचरितं चिन्तितमेवं तेन-- धन्यास्त एव जगति स्मृतिगोचरेऽपि
येषामनङ्गहतको न कदाचिदेति । यस्मादनेन हतबुद्धिविलोचनानां
नाकृत्यमस्ति किमपीह शरीरभाजाम् ॥२९९॥ मन्यते न तृणायापि ना नाकरमणीरपि ।
स्तकामो वितृष्णश्च नानाऽऽकरमणीरपि ॥३०॥ चन्द्रस्यापि । मूलाधार:-मूलरूप आधारः-चन्द्रस्य जनकः समुद्रः अतः तस्य मूलाधारो वर्णितः । विषमकर -विषस्य-कालकूटविषस्य, मकराणां च-मकरप्रमुखजलचराणां भाजनमेव श्रूयते ।
१. 'निष्कलङ्का' इत्यस्य पदविभाग एवम्
निष्क + लङ्का-निष्कं नाम सुवर्णम् । निर् + कलङ्का-कलङ्करहिता ।। सरागरमणीगण° इत्यस्य एवं पदविभाग:सरा + गर + मणीगण । सरागरमणीगण' । अश्यार्थरतु टिप्पणे स्पष्टित एव । 'विषमकर' इति पदस्य एवं विभाग:विष-मकर इति विष कालकूटविषम् । मकरा:-जलचराः ।।
विषमकर इति विषमः कर:-राजदेयभागः । ४. [ध्वस्तकामः-निष्कामः, ना-पुरुषः, नाकरमणीरपि-स्वर्गाङ्गना अपि कर्मतापन्ना न तृणायापि मन्यते। वितृष्णश्च-निर्लोभश्च, ना-पुरुषः, नानाप्रकाराणाम् आकराणां मणीरपि-रत्नान्यपि, न तृणायापि मन्यते । अग्रेतनं 'स्वरूपेण' इत्यन्तं विदितार्थम् ।।
ध्वस्तकामो ना-पुरुषः, नाकरमणीः अपि स्वर्गीयदेवीः अपि तृणायापि न मन्यते-तृणतुल्या अपि न मन्यते एवमेव वितृष्णो ना, नाना भिन्नानाम्-पृथक् पृथक् स्थितानाम् आकराणांखनीनां, मणीः-मणिरत्नानि अपि तृणायापि-तृणतुल्यानि अपि न मन्यते । तृणतोऽपि तुच्छानि मन्यते इति भावः ।
1 सोऽपि सुरासुरगणवितीर्ण खडे। 2 °चिदेव डे ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 002639 |
| Book Title | Madanrekha Akhyayika |
| Original Sutra Author | Jinbhadrasuri |
| Author | Bechardas Doshi |
| Publisher | L D Indology Ahmedabad |
| Publication Year | 1973 |
| Total Pages | 304 |
| Language | Sanskrit, Hindi |
| Classification | Book_Devnagari & Literature |
| File Size | 15 MB |