________________
पुरातनप्रबन्धसङ्घहे मत्रिणा प्रोक्तम्-त्वयि मारिते राज्यं निमजति । अतश्छन्नं तिष्ठ । मत्रिणा कार्य कृतं निवेदितम् । तेनापि 'किमप्युक्तम् ?' तदा पत्रिका दर्शिता । नृपः काष्ठारोहणाय गतः । मत्रिणा कुमारो दर्शितः । अथ नृपो हृष्टः।।
६२३) अथ कर्णाटे उरङ्गलपत्तने तैलपदेवो नृपः । तस्य मत्री कमलादित्यः । स मालवेशेन सह वैरप्रारम्भ कर्तुं खां नासां कर्णावपि बुध्या अपाकृत्य नृपेणापमानितो मुञ्जनृपमाययौ । देव ! मया स्वामिनोऽग्रे उक्तम्5 मुझेन सह वैरं त्यज । तेनाहमपमानितः । नृपेण सत्कृतः। रुद्रादित्येन नृपो वारितः । यावद्वित्तं (द् हितं ?) न शृणोति तावद्रुद्रादित्यो]मुत्कलाऽप्य स्थितः । गोदावरीतटे नृपः कमलादित्यवचसा कटकं सम्मील्य चलितः। रुद्रादित्योऽपि चितां प्रविष्टः । कमलादित्येन कटकं सम्मुखमाकारितम् । मत्रिणो वचसा कोऽपि न युध्यति । मुञ्जो नष्टः । बुभुक्षितः कस्मिन् वासे गतः। तत्र शीताशनं याचन् महीआरी गर्वोद्धतां दृष्ट्वा पपाठ(२३) मा गोलिणि मन गव्वु करि पिखि वि पड्डुरूआई । पंचइ सई बिहुत्तरां मुंजह गय गयाई॥ 10 इति पठन् नृपचरैरानीतः । नृपायाप्तिस्तेन गुप्तौ क्षेपितः । मृणालवती चेटी परिचर्याकृते मुक्ता । नृपस्तस्या
मासक्तो जातः। इतो धारायां रुद्रादित्येन भोजो राज्ये मुख्यः कृतः। स सैन्यं कृत्वा गोदावरीतीरमागत्य स्थितः । भोजेन सुरङ्गा दापिता सिद्धा च । पुमानेको नृपानयने प्रहितः । स सुरङ्गाद्वारेण गत्वा नृपमाह-चल्य
ताम् । राजाऽऽह-प्रतीक्षख, यावन्मृणालवती आयाति । देव ! किं चेव्या ?, चल्यताम् । नृपे स्थिते, विनष्टं नृपं __ मत्वा गतः । चेटी आयाता । भोजनमादाय नृपं सचिन्तं वीक्ष्य पप्रच्छ-देव ! किं चिन्ता ? । न वक्ति । तया 15 भोजनमध्ये लवणमुष्टिः क्षिप्ता तेन नाज्ञायि । तया निर्बन्धेन पृष्टः प्राह-चल्यताम् , त्वां प्रतीक्ष्यमाणोऽस्मि । तयोक्तम्-आभरणान्यादाय त्वरितमेमि । गत्वा तैलपदेवाय सुरङ्गायमुक्तम् । नृपेणागत्य बन्धितः। स बध्यमानः प्रोचेअच्छ......(अत्रादर्श गाथाप्रमाणा पतिरक्षरशून्या मुक्ताऽस्ति ।)...... ॥
भिक्षा भ्रामयित्वा वनमध्ये नीत्वा शूलाप्रोतः कृतः। 20 (२४) यशापुञ्जो मुञ्जो गजपतिरवन्तीक्षितिपतिः सरखत्यावासः समजनि पुराविष्कृतगतिः ।
. स कर्णाटेशेन वसचिवबुध्यैव विधृतः कृतः शूलामोतस्त्वहह विषमाः कर्मगतयः॥ (२५) गय गय रह गय तुरय गय गय पाइक अनु भिच । सग्गद्विय करि मंत्रणउं महता रुद्दाइच ॥ (२६) मुंज भणइ मिणालवइ केसा काई चुयंति । लद्घउ साउ पयोहरहं बंधण भणीअ रअंति ॥ (२७) मुंज भणइ मिणालवइ गउ जुव्वण मन झूरि । जइ सक्कर सयखंड कि तोइस मिट्ठी चूरि॥ 25 (२८) इच्छउ इअरमणोरहाण मणवंछिआण संपत्ती न पहुप्पइ बंधणदोरिआ वि दिवे पराहुत्ते।
(२९) झोली तुदृवि किंन मूउ न हूउ छारह पुंज । घरि घरि भिक्खभमाडीइ जिम मंकड तिम मुंज ॥ (३०) मा मण्डक! कुरूद्वेगं यदहं खण्डितोऽनया । रामरावणभीमाद्या योषिद्भिः के न खण्डिताः॥ (३१) वेसा छंडि वडाइ ती जे दासिहि रचंति । ते नर मुंजनरिंद जिम परिभव घणा सहति ॥ (३२) आपद्गतान हससि किं द्रविणान्धमूढ ! लक्ष्मीः स्थिरा न भवतीति किमत्र चित्रम् । 30 एता न पश्यसि घटीर्जलयनचक्रे रिक्ता भवन्त्यविरतं भरिताश्च रिक्ताः॥ (३३) क तरुरेष महावनमध्यगः॥ (३४) उत्तंसकौतुककृते तु विलासिनीभिनानि०॥
1 'यः कृतिरिति' इति प्र० चि० शुद्धपाठः ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org