________________
भगवतीचूर्णिः
४९
तिसु धम्मादिसु णत्थि अवत्थाणं, आहारपरिणामा संभवातो सुहुमजाला परिणामट्ठाणो भाव इव अवगाहो पुण अनंताणं सव्वे ते पोग्गलेसु ट्ठिया सरीरादिसु ।
कहि णं भंते ! लोगो बहुसमे बहुस्समः सव्वविग्गहितो सव्वसंखित्तोवट्टितो वावक्कित्तं वा सरीरं जस्सामो सव्वाविग्गहितो रयणप्पभाए दो आगासखुड्डागयतराई रज्जुमाणणिव्वत्तगाणि गमाणाणि । जति व य अण्णत्थपतरा समासंति तहावि एतेसु पओयणं । तं चेव विग्गहकंडगं भण्णति । तत्थ बारसपदेसा समालिहितूणं वि विदिसातो णिव्वत्तिज्जंति, तहा पुव्वादिदिसिसंखेवे एगमेके दारयपदेसं हाणीए जोएज्जा । चतुरंतपदेसं एगेगंके दारपया संखेज्जा हाणी । एवं सव्वमिदं एत्थ लेज्जा || १३ | ४ ॥छ॥
आया भंते ! भासा ? । आत्मेति जीवः भासा पोग्गलाए भिण्णा चेव जीवदव्वातो । एवं सव्वत्थरथादिंसु स्वस्वामिसंबंधोऽस्ति । पुव्विं भंते ! त्ति, भासावत्तणा पोग्गलकरणकालो तप्परिणामो तद्भावो वट्टमाणपज्जायकालो गहितो । घट इव । पुव्विं भासा भासिज्जति त्ति । तत्थ वि वट्टमाणसमतो चेव । सा य चतुहा ४ । तहामाणो कायसद्दो सव्वभावसामण्णवाची । एवं आया वि काये देसं सदव्वाणि काया भिज्जति त ।
ओरालियादिसरीरगहणमेगा दव्वावचयोवचयजुत्ता तहा वट्टमाणकहणकालो सव्वस्तभेदो पांसुमिट्ठग्गहणइव ।
मरणं पंचहा - आवीयी य, ओहियायंतिय, बाल, पंडितं । तं वीयीयसद्दो सकलवाची । तस्स पडिसेहो अवीयी य । असकलमरणमिति, जाव तं च पंचहा- दव्व, खेत्त, काल, भावा । दव्वं नेरतियादि ४ । तत्थ आउपोग्गलदव्वाइं घेप्पंति । तं च आऊज्जणुसमयं अणुसमयं हिज्जत्ति । रइय व्वायं । एवं तिणि वि ताणि चेव दव्वाणि निरए खेत्तविसेसणेण विसेसिज्जंति । तहा ४ कालेण ताणि चेव समयादिणा भवेण भावेण उवसमयादिलक्खणेणं । एवं पंच चतु मुणेज्जाओ वि । अवधिर्मन: पर्याया एगेगो चउहा । जाई दव्वाइं वट्टमाणसमये णेरतितो अणुभवति तातिं पुणो केत्तिएण काण अनंतरं अवधिं कट्टु गेण्हिस्सति ? सो चतुहा णेरइयादि । एवं पंच चउसु चारेतव्वा । ‘अंतिरियमरणं’ अन्त्यचरममरणमित्यर्थः । तच्च मोक्षमाणे भजनीयं, शेषो भव्यादिः पुनर्लिप्स्यते पंच चतुर्द्वा नेयानि । बालं द्वादशमं पूर्वोक्तं । पंडियमरणं दुविहं सपरिकम्मापरिकम्मं । १३ ॥८॥ छ ॥
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
