________________
अनुक्रमणिका विषयाः पृ० पं० विषयाः
पृ० पं० अन्यथा दोषोदीरणम् ५४८ १५ खपुष्पादेः प्रकारतासमर्थनम्
५५२ १३ स्थितेरक्रियात्वे द्रव्यं वाऽवस्तु वेति विकल्पनम् ५४९ । पूर्वापरीभूतो भावः प्रवृत्तिरेक एवेति वर्णनम् , १५ अवस्तुत्वे विवक्षाशब्दयोरप्रवृत्तिकथनम्
३ तब्याख्यानम् दन्यमानत्वे गतावपि स्थितिवचनप्रसञ्जनम् , ६ द्रव्यार्थनयभेदेऽस्मिन् द्रव्यक्रियालक्षणभवनततो विरोधिक्रियाप्रादुर्भाव एव स्थितिरिति
द्वयमानत्वात् तदतिरिक्तानां खपुष्पादीनामवर्णनम्
भाव इति वर्णनम् भावाभावयोरेव विरोधान्न गतिनिवृत्तिर्गतिविरो
सततसम्प्रवृत्तिरूपक्रियामात्रत्वोक्तिः धिनी स्थितिरिति शङ्कनम्
अत्रार्थ एव नरुक्तवचनसङ्गतिरिति ख्यापनम् तद्व्याख्यानम्
१ प्रवृत्तिरित्यत्र प्रशब्दार्थफलकथनम् तमःप्रकाशदृष्टान्तः
२ प्रवृत्तिसामान्यमेव प्रवृत्तिविशेषो न तु मिन्न गतेर्भावेन विरोधे स्थित्येव खपुष्पादिनापि विरोधः । इति रूपणम् स्यादिति वर्णनम्
भुजिविशेषवदिति दृष्टान्तः स्थितिवत् खपुष्पादेर्गतिविरोधित्वाद्भावत्वप्रसञ्जनम् ,, दृष्टान्तसंघटनम् स्थितिर्भावविषयमेव खपुष्पादिरभावविषयमेवा
तव्यावर्णनं द्रव्यक्षेत्रादिभेदेन मिधानं भजत इति कुतः गत्यभावाविनाभावित्वा- विरोधिभावप्रादुर्भावोऽपि सामान्यभवनस्य दिति शङ्कनम्
विस्पन्दितमेवेति प्रकाशनम् भावाभावयोरभावभावाभ्यां विरोधे भावत्वमेव
सर्वधात्वर्थाः सर्वधात्वर्थव्यापिन इति निरूपणम् ,, विरोधित्वादिति समाधानम्
तब्याख्यानम् तयाख्या
भुजेः सर्वभावव्यापित्वकथनम् खपुष्पादेविरोधित्वे भावत्वं स्यादेवेत्यभिधानम्
गतेः सर्वभावव्यापित्वकथनम् यत्किञ्चिद्वदिति दृष्टान्तसौलभ्यप्रदर्शनम् , १७
आर्षमानप्रदर्शनम् स्थित्यभिधानमभावविषयमित्यस्य निरसनम्
स्थितेः सर्वभावव्यापित्वकथनम् अभावपदेन भावविशेष एव विवक्षित इति
पच्यादीनामस्त्याचविशेषत्ववर्णनम् निरूपणम्
भाषतिजानात्यादीनामपि सर्वभावव्यापित्ववर्णनम् ,, ६ तब्याख्या
, ८ सर्वधात्वर्थव्यापिनःसर्वधात्वर्था इत्यस्योपसंहरणम् , १ अब्राह्मणक्षत्रियवत् पर्युदासवाचित्वं नज इत्य
द्रव्यावस्थाविशेषः क्रियेति सांख्यलक्षणव्युदसनम्, १३ भिधानम्
नैगमनिरुक्तिगाथा खपुष्पादिशब्दानां भावार्थत्वमभिधास्यत इति
आदिनैगमनयवर्णनम् प्रतिज्ञानम्
सङ्ग्रहनयदर्शनानुपातित्वं स्थितिस्वरूपनिरूपणविशेषभवनानि सामान्यभवनं नातिवर्त्तन्त इति
स्येति नैगमनयदर्शनानवबोधिन इति कथनम् । रूपणम्
तदभिमतस्थितिस्वरूपनिरूपणप्रदर्शनम् तदर्थव्यावर्णनम्
अत्र यत्नप्रसाधितक्रियार्थान्तरत्वत्यागादिदोषविनश्यति प्रध्वंसत इत्यादीनामपि भवनप्रका
प्रकाशनम् राणां प्रवृत्तिसामान्यत्वं भावत्वञ्चेति समर्थनम् .. ६ तव्यावर्णनम् खपुष्पादिशब्दवाच्यानामप्यन्यथाभवनमेवेति
अव्यक्तद्रव्यावस्थत्वादिति हेतुः प्रतिज्ञानम्
द्रव्यादनन्यत्वं क्रियायाः प्रयोगेणोद्धावनम् अगतिस्थितिष्टान्तः
द्रव्यावस्थेति शब्दस्य व्युत्पत्यव्युत्पत्तिगतिद्वयप्रकाराणां सति नियतत्वादिति हेतुः
, १० वर्णनम्
१३ ताकि
___Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org