________________
५४५
षट्त्रिंशं जीवाजीवविभक्तिसंज्ञमध्ययनम्
अत्तअणंतरपारंपरे य उभयंमि तं समोयरइ । न नएसु समोयरई, समोयरइ उ संखपरिमाणे ॥१०॥ [भाष्यगा०] तत्थ वि कालियसुए, अक्खपयमाइएसु ओयरइ । वत्तव्वय ओसन्नं, ससमयवत्तव्व ओयरइ ॥११॥ [भाष्यगा०] एता गाथाः सर्वसिद्धान्तव्याख्यायामादौ तुल्या एव । अत्थहिगारो एत्थं, जीवाजीवेहिं होइ नायव्वो ।
एमेव समोयरइ, जं जत्थ समोयरइ दारे ॥१२॥ [भाष्यगा०] इह गणभृतां आत्मसंयमः, प्रशिष्यादीनां परम्परागमः, उभयेऽन्तरपरम्परागमे इदमध्ययनं समवतरति ॥ गतं उपक्रमद्वारम् ॥
निखेवावसरो पुण, अह अणुपत्तो य तत्थ निक्खेवो । नासो त्ति य ठवणो त्ति य रयणे त्ति व होंति एगट्ठा ॥१३॥ [भाष्यगा०] सो तिह ओहे नामे, सुत्तालावे य होइ बोधव्वो । तत्थोहो अविसेसो, अज्झयणस्स वि य सो चउहा ॥१४॥ [भाष्यगा०] वण्णेउ जह विहिणा, तयणंतरमित्थ णामणिप्फन्नो ।
तत्थ य नामं अस्स उ, जीवाजीवाण य विभत्ती ॥१५॥ [भाष्यगा०] एता गाथा आवश्यकदीपिकानुसारेण व्याख्येयाः । अथ जीवाऽजीवविभक्तिपदत्रयनिक्षेपाय नियुक्ति:
निक्खेवो जीवंमि, चउव्विहो दुविह होइ दव्वंमि । आगमनोआगमओ, नोआगमओ य सो तिविहो ॥१॥ [ उ.नि.गा.५४९ ] जाणगसरीरभविए, तव्वइरित्ते य जीवदव्वं तु ।
भावंमि दसविहो खलु, परिणामो होइ जीवस्स ॥२॥ [ उ.नि.गा.५५०] व्याख्या-नोआगमतो ज्ञभव्यदेहातिरिक्तो द्रव्ये जीवो जीवद्रव्यं, जीवद्रव्यस्य सम्बन्धी जीवद्रव्याऽनन्यत्वेन दशविधः परिणामो भावतो जीवत्वेनोक्तः, यथा पञ्चेन्द्रियाणि षष्ठं मनः, चतुःकषायोदयाश्च दश परिणामाः कर्मक्षयोपशमोदयभावाः ॥
निक्खेवे उ अजीवे, चेउव्विहो दुविह होइ दव्वंमि । आगमनोआगमओ, नोआगमओ य सो तिविहो ॥३॥ [उ.नि.गा.५५१]
१. नामस्थापनादि । २. नामाद्यैः ।
Jain Education International 2010_02
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
