________________
४२६
उत्तरज्झयणाणि-१ व्याख्या-स्वं निजं कर्म पुण्यप्रकृतिरूपं तस्य शेषेणोद्धरितेन पुराकृतेन पूर्वोपार्जितेन कुलेषूदग्रेषूच्चेषु च ते इति ये देवा भूत्वा च्युताः षडपि प्रसूता उत्पन्नाः । निविण्णा उद्विग्नाः संसारभयात् 'जहाय' त्ति परित्यज्य 'भोगादीनिति गम्यते' । जिनेन्द्रमार्गमर्हदुक्तं मुक्तिपथं शरणमपायरक्षाक्षमं प्रपन्ना अभ्युपगता इति ॥२॥
कश्च किंरूपो जिनेन्द्रमार्गं शरणं प्रपन्न इत्याहपुमत्तमागम्म कुमार दो वि पुरोहिओ तस्स जसा य पत्ती । विसालकित्ती य तहोसुयारो रायस्थ देवी कमलावई य ॥३॥
व्याख्या-पुंस्त्वमागम्य प्राप्य कुमारावकृतपाणिग्रहणौ द्वावपि पुरोहितपुत्रौ, पुरोहितस्तृतीयस्तस्य यशा च नाम्नी पत्नी चतुर्थः, विशालकीर्तिश्च विस्तीर्णयशाश्च तथेषुकारो नाम राजा पञ्चमः । अत्रास्मिन् भवे देवी पट्टराज्ञी प्रक्रमात् तस्यैव राज्ञः कमलावती च नाम्ना षष्ठ इति ॥३॥
यथैतेषु कुमारयोजिनेन्द्रमार्गप्रतिपत्तिर्जाता तथाहजाई-जरा-मच्चु-भयाभिभूया बहिविहाराभिनिविठ्ठचित्ता । संसारचक्कस्स विमुक्खणट्ठा लूण ते कामगुणे विरत्ता ॥४॥ पियपुत्तगा दुन्न वि माहणस्स सकम्मसीलस्स पुरोहियस्स । सरित्तु पोराणिय तत्थ जाइं तहा सुचिन्नं तव संजमं च ॥५॥
अनयोख्यिा -जाति-जरा-मृत्यु-भयाभिभूतौ बाधितौ बहि: संसाराद् विहारः स्थानं बहिर्विहारोऽर्थान्मोक्षस्तत्राभिनिविष्टं चित्तं ययोस्तौ तथा । संसार एव चक्र भ्रमणलक्षणत्वात् संसारचक्रं तस्य विमोक्षणार्थं त्यागनिमित्तं 'दट्ठण' त्ति दृष्ट्वा 'साधूनिति शेषः' । 'ते' त्ति तौ कुमारौ सुब्ब्यत्ययात् कामगुणेषु विरक्तौ पराङ्मुखीभूतौ ॥ प्रियौ वल्लभौ पुत्रको प्रियपुत्रकौ द्वावपि नैक एवेत्यपेरर्थो 'माहणस्स' त्ति ब्राह्मणस्य स्वकर्मशीलस्य यजन-याजनादिकर्मनिरतस्य पुरोहितस्य 'सरित्तु' त्ति स्मृत्वा 'पोराणिय' त्ति पौराणिकां चिरन्तनीं तत्र पुरे जाति जन्म तथा सुचीर्णं सुष्टु यथा स्यात् तथा चरितं तपः 'सूत्रत्वाद् बिन्दुलोपः' संयमं च पुराऽनुभूतमेतद्वयमपि स्मृत्वेति गाथाद्वयार्थः ॥४-५॥
तौ ततः किमकाप्रमित्याहते काम-भोगेसु असज्जमाणा माणुस्सएसुं जे यावि दिव्वा । मोक्खाभिकंखी अभिजायसद्धा तातं उवागम्म इमं उदाहु ॥६॥
Jain Education International 2010_02
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
