________________
२८४
उत्तरज्झयणाणि-१ लोभः प्रवर्धते । कुत इत्याह-द्वाभ्यां माषाभ्यां पञ्चरक्तिकामनाभ्यां कृतं द्विमाषकृतं कार्य पुष्प-ताम्बूलादिमूल्यरूपं कोट्यापि सुवर्णशतलक्षात्मिकया न निष्ठितं न निष्पन्नं तदधिकाधिकवाञ्छात इति भावः ॥१७।। तदनिष्ठितः स्त्रीमूलेति तत्त्यागोपदेशमाह
नो रक्खसीसु गिज्झिज्जा गंडवच्छासु णेगचित्तासु ।
जाओ पुरिसं पलोभित्ता खेलंति जहा व दासेहिं ॥१८॥ व्याख्या-नो नैव राक्षस्य इव राक्षस्यः स्त्रियो यथा हि राक्षस्यो रक्तसर्वस्वमाकृष्य जीवितमपहरन्तयेवमेता अपि तत्त्वतो ज्ञानादिजीवितमर्थं वाऽपहरन्ति तासु 'गिज्झिज्ज'त्ति गृध्येदभिकाङ्क्षत कीदृशीषु ? गण्ड इव गडु इव इहोपचितमांसपिण्डरूपं तदुपमत्वाद् गण्डे कुचौ वक्षसि यासां तास्तासु वैराग्योत्पादनार्थमित्थमुक्तम् । तथाऽनेकचित्तास्वतिचञ्चलतया । आह च
"हृद्यन्यद् वाच्यन्यत् कार्येऽप्यन्यत् पुरोऽथ पृष्ठेऽन्यत् ।
अन्यत् तव मम चान्यत् स्त्रीणां सर्वं किमप्यन्यत्" ॥१॥ तथा याः पुरुषं कुलीनमपीति गम्यम् । प्रलोभ्य त्वमेव मे शरणं त्वमेव मे प्रीत इत्यादि वाग्भिर्विप्रतार्य क्रीडन्ति । 'जहा वत्ति वाशब्दस्यैवार्थत्वाद् यथैव दासैरेह्यागच्छ मा वा यासीरित्यादिकपटक्रीडाभिर्विलसन्तीति ॥१८॥
पुनस्तासां त्यागमाहनारीसु नो पगिज्झिज्जा इत्थी विप्पजहे अणगारे ।
धम्मं च पेसलं नच्चा तत्थ ठविज्ज भिक्खू अप्पाणं ॥१९॥ व्याख्या-नारीषु स्त्रीषु 'नो' नैव प्रगृध्येत् प्रशब्दस्यादिकर्मार्थत्वाद् गृद्धिमारभेतापि किं पुनः कुर्यादिति भावः । 'इत्थि' त्ति स्त्रियो विप्रजह्यात् त्यजेत् । पूर्वत्र नारीग्रहणान्मानवीनामिह च देव-तिरश्चां स्त्रीणां त्याज्यतयोपदेशान्न पौनरुक्त्यम् । अनगारो यतिधर्ममेव ब्रह्मचर्यादि चस्यैवार्थत्वात् पेशलमेकान्तहितत्वेन मनोज्ञं ज्ञात्वा तत्र धर्मे स्थापयेद् भिक्षुरात्मानं विषयाभिलाषनिषेधादिति ।१९।।
अध्ययनोपसंहारमाहइइ एस धम्मे अक्खाए कविलेणं च विसुद्धपन्नेण । तरिहिंति जे उ काहिंति तेहिं आराहिया दवे लोग ॥२०॥ त्ति बेमि ॥
Jain Education International 2010_02
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
