________________
परिशिष्ट-६
निरुक्त
अंतेवासी-अंते य वसति जम्हा, अंतेवासी ततो होति ।
(गा. ४५६६) अकुचन कुचतीत्यकुचः।
(गा. ८ टी.प.१६) अत्याबाध-अतिशयेन आबाधा यस्य सोऽत्याबाधः।
(गा. १४५६ टी. प.२२) अनन्यवृत्ति-न विद्यते अन्या भिक्षामात्रात् व्यतिरिक्ता वृत्तिर्येषां ते अनन्यवृत्तयः ।
(गा. १८६ टी.प.४) अनिमिष-न विद्यते निमिषो येषां ते अनिमिषाः।
(गा. १२७८ टी.प.६८) अनुग्रह अनुगृह्यते इति अनुग्रहः ।
(गा. २१२ टी.प.१०) अनुतापी-अनु – पश्चात् हा दुष्टुकृतं हा दुष्ठुकारितमित्यादिरूपेण तपति सन्तापमनुभवतीत्येवंशीलोऽनुतापी।
(गा. ८४८ टी.प.११०) अन्यतरक–एकस्मिन् काले आत्मपरयोरन्यमन्यतरं तारयन्तीति अन्यतरकाः ।
(गा. ४७६ टी.प.३) अपरिग्गहा—न विद्यते परिग्रहः कस्यापि यस्याः सा अपरिग्रहा।
(गा. ११७५ टी.प.४६) अपलापी-अपलपति गूहतीत्येवंशीलोऽपलापी।
(गा. ५१६ टी.प.१८) अपव्रीडक-लज्जां मोचयतीत्यपव्रीडकः।।
(गा. ५२० टी. प.१६) अपायदर्शी-इहलोकापायान् परलोकापायांश्च दर्शयतीत्येवंशीलोऽपायदर्शी।
(गा. ५२० टी.प.१८) अभिधार-अभिधारयत्यभिधारः ।
(गा. ३६८१ टी.प.२४) अभिनिप्रजा-अभि प्रत्येकं नियता विविक्ता प्रजा चुल्ली अभिनिप्रजा।
(गा. ३७१५ टी.प.४) अभिनिर्वगडा-अभि प्रत्येक नियता वगडा परिक्षेपो यस्यां सा अभिनिव्वगडा।
(गा. २७२६ टी.प.५०) अभिनिषया-अभिरात्रिमभिव्याप्य स्वाध्यायनिमित्तमागता निषीदन्त्यस्यामित्यभिनिषद्या।
(गा. ६२४ टी. प.५२) अभ्यासवर्ती-गरोरभ्यासे समीपे वर्तते इत्येवंशीलोऽभ्यासवर्ती ।
(गा. ७८ टी, प.३१) अर्थजात-- अत्येण जस्स कजं, संजातं एस अट्ठजातो तु।।
(गा. ११७३) . अर्थेन अर्थितया जातं कार्यं यस्य सोऽर्थजातः। अर्थः प्रयोजनं जातोऽस्येत्यर्थजातः । (गा. ११७३ टी.प.४६) अवयभीरु-अवा- पापं तस्माद भीरु अवधभीरुः।
(गा. ३१७६ टी.प.६०) अवसत्र-सामाचार्यासेवने अवसीदति स्मेत्यवसन्नः ।
(गा. ८३४ टी.प.१०७) आचरित-आचर्यते स्म बृहत्पुरुषैरित्याचरितम् ।
(गा. ७ टी. प.६) आत्मछंद-आत्मनैव छंदोऽभिप्रायो विद्यते येषां ते आत्मछंदसः ।
(गा.३६१८ टी.प.४४) आत्मतर-आत्मानं केवलं तारयन्तीत्यात्मतराः।
(गा. ४७६ टी.प.३) आदेश—आदिशतीत्यादेशः, आदिशितो वा आदेशः, आदेश्यते सत्कारपुरस्कारमाकार्यत इत्यादेशः। (गा. ३७०४ टी.प.१) आधार-आ सामस्त्येन धारणमाधारः।
(गा. ५२० टी.प.१८) आधारवान् -- आ सामस्त्येन आलोचितापराधानां धारणमाधारः सोऽस्यास्तीत्याधारवान् । • सर्वमवधारयति स आधारवान् ।
(गा. ५२० टी.प.१८) आप्त- नाणमादीणि अत्ताणि, जेण अत्तो उ सो भवे । • ज्ञानादिभिराप्यते स्म आप्तः ।
(गा. ४०६३ टी.प.३५) आभिग्रहिक-अभिगलातीत्याभिग्रहिकः।
(गा. ३८१८ टी. प.१६) आरोपणा-आरोप्यते इति आरोपणा।
(गा. ३६ टी.प.१५)
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org